Depressie bij kinderen: hoe ga je ermee om?
“Huh”, denk je misschien. “Kunnen kinderen depressief zijn?” Ja! Van alle kinderen in de basisschoolleeftijd (6-12 jaar) heeft 1 tot 3% een depressie. Dit kan dus een kind in jouw groep zijn!
Wat is een depressie precies en hoe ga je er als leerkracht het beste mee om? Aan de hand van het boek ‘Depressie bij kinderen’ wil ik je handvatten en informatie geven.
Het doel van dit artikel is om je te informeren over depressies bij kinderen, NIET om ze te diagnosticeren!
Stemmingsproblemen
Elk kind zit wel eens niet zo lekker in zijn vel. Dit is op zich niet iets waar we ons zorgen om moet maken. Duurt een ‘dipje’ langer dan twee weken dan zou er wel eens iets meer aan de hand kunnen zijn. Een depressie kent heel veel variaties.
Aan sommige kinderen is niks te merken en anderen kunnen hun bed niet uitkomen en hebben nergens meer plezier in. Ook de duur van de klachten kan sterk variëren. Sommige kinderen zijn een paar uur somber, anderen dagen, weken of maanden lang.
Er zijn verschillende typen ‘depressies’, deze kun je in het boek nalezen. Enkele signalen zijn:
- Somber, lusteloos en snel geïrriteerd.
- Niet meer kunnen genieten
- Moeite hebben met concentreren
- Buik- en/of hoofdpijn
- Niet stil kunnen zitten of juist heel traag reageren
Wanneer actie ondernemen?
- Als er een duidelijke verandering is in de stemming in vergelijking met de periode ervoor.
- Wanneer er signalen, zoals hierboven beschreven, waar te nemen zijn.
- Het kind meer slechte, dan goede dagen heeft zonder reden.
- De ontwikkeling door zijn stemming wordt belemmerd
- Het kind last heeft van zijn sombere stemming.
- Het kind denkt aan zelfdoding.
Neem contact op met de ouders en deel je zorgen in een gesprek. Het hoeft overigens geen depressie te zijn. Een kind kan ook ‘gewoon’ niet lekker in zijn vel zitten.
Neem het woord ‘depressie’ ook niet in de mond en stel nooit zelf deze diagnose. Laat dit over aan de professionals.
Oorzaken
De mogelijke oorzaken van stemmingswisselingen zijn heel divers en kun je uitgebreid in hoofdstuk 2 van het boek terug vinden. Hier ga ik dan ook verder niet op in.
Gevolgen
Een stemmingswisseling betekent meestal dat de ontwikkeling tot stilstand komt. Het kind toont weinig inzet en verliest de motivatie voor het leren. Door slechte cijfers daalt ook het zelfvertrouwen en krijgt het kind langzaamaan een negatief zelfbeeld.
Een depressief kind is geneigd om zich terug te trekken en doet er alles aan om niet op te vallen. Er zijn ook juist kinderen, die opeens heel druk worden. In een vechtpartij verwikkeld raken of plotseling brutaal gaan reageren.
Als leerkracht heb je veel contact met je leerlingen en kun je goed veranderingen in het gedrag waarnemen. Je mag een kind niet zomaar als ‘depressief” bestempelen, maar je moet klachten wel serieus nemen.
Aanpak van stemmingsproblemen
- Het is erg belangrijk om in contact te blijven met het kind. Luister naar wat het te vertellen heeft en geef positieve feedback en ondersteuning.
- Zorg voor een rustige plek in de klas, zodat het zich beter kan concentreren.
- Wees betrouwbaar en kom afspraken na.
- Besef dat depressiviteit en leerproblemen samengaan.
Meer tips en informatie kun je in hoofdstuk 5 vinden. De huisarts verwijst het kind en ouders door naar de juiste instantie en gaat vaak eerst na of er mogelijk een andere ziekte een rol speelt. Een programma voor kinderen van 7 tot 11 jaar is bijvoorbeeld VRIENDEN.
Depressie bij kinderen
Schrijver: Yvonne Stikkelbroek
Uitgever: Lannoo
Prijs: €22,99
