‘Commando pinkelen, commando hol, commando staan, commando zitten, commando pinkelen, staan.’ Een handje vol jongste kleuters staat op en het overgrote deel oudste kleuters blijft zitten. ‘Hmm..’, zeg ik met een glimlach, ‘hebben jullie het woord commando gehoord?’ Snel gaan alle kleuters weer zitten. Wanneer je als buitenstaander de klas in zou kijken, zou je giechelende kleuters horen. Maar ook zou je kleuters zien die extreem hun best doen om de commando’s zo goed mogelijk op te volgen. Ik, als leerkracht, sta ondertussen met mijn executieve-functiebril op te observeren, maar natuurlijk ook te genieten van alle vrolijke gezichten.  

Het spel ‘commando pinkelen’ kennen we als leerkracht allemaal. Dit spel, is naast nog vele andere speelse activiteiten, opgenomen in het boek ‘Breinhelden- voor groep 1/2’, geschreven door Belinda Herrewijn en Esther Monfils. Door middel van dit boek kun je op een doordachte manier aan de slag met het versterken van de executieve functies van de kinderen in jouw klas.

Breinhelden
Het leuke aan het programma ‘Breinhelden’ is dat het programma uit is gegaan van de belevingswereld van de kinderen. Er is gekozen voor twee breinhelden, Effi en Furon. Elk kind wil namelijk wel zo sterk en stoer zijn als een echte held. De beide helden keren elke keer weer terug bij de activiteiten die je met de kinderen in de klas doet. De tekeningen van de breinhelden zijn vrolijk en prikkelen de fantasie van de kinderen.

Breinkrachten
De breinhelden, Effi en Furon, hebben breinkrachten die ze inzetten bij het leren/ ontwikkelen en in situaties die voor hen nog lastig zijn. De breinkrachten in het boek zijn de executieve functies die we als leerkracht kennen. Door de andere benaming is het echter veel beter te begrijpen voor de kinderen. In het boek wordt uitgegaan van tien breinkrachten/ executieve functies: 

• Onthoud- en doekracht (werkgeheugen)
• Buigkracht (flexibiliteit)
• Stopkracht (responsinhibitie) 
• Plan- en regelkracht (planning en organisatie)
• Tijdkracht (timemanagement)
• Gevoelskracht (emotieregulatie)
• Aandachtkracht (volgehouden aandacht)
• Doorzetkracht (doelgericht doorzettingsvermogen)

Het sterke aan de breinkrachten is dat alle krachten ondersteund worden door een eigen symbool. Hierdoor kunnen de kinderen direct zien waar ze mee oefenen. Daarnaast hoort er bij elke breinkracht ook een vast teken en een standaard zin.H

Het programma
‘Breinhelden’ is een programma van 20 weken, waarin je als leerkracht spelenderwijs aan de slag gaat met het trainen van de breinkrachten. Naast het werken met de kinderen leer je als leerkracht ook om een executieve-functiebril op te zetten en je ervan bewust te worden dat de kinderen hun executieve functies op school constant nodig hebben. In het boek zit een duidelijke uitleg over de verschillende executieve functies. Daarnaast bevat het programma per week twee activiteiten die je met de kinderen kunt doen. Tussendoor krijg je als leerkracht verschillende tips van de auteurs.

Tot slot zitten er achterin het boek verschillende bijlagen. Zo heb je alle benodigdheden voor de activiteiten direct bij de hand. In de bijlagen zijn ook extra’s te vinden, zoals een diploma en een checklist breinkrachten voor jou als leerkracht.

Mijn mening
Ik ben van mening dat ‘Breinhelden’ in elke kleuterklas op het bureau van de leerkracht moet liggen, zodat het er elke week bij gepakt wordt. Het programma is gemakkelijk te integreren in het vaste programma, omdat het korte activiteiten bevat, die je regelmatig kunt doen als je 5-10 minuten over hebt. Naast kringactiviteiten speelt het programma ook in op hoe je de executieve functies bij individuele kinderen kunt versterken tijdens het spelen/werken.

Het sterke aan het programma vind ik dat je als leerkracht veel tips krijgt, waardoor je ook na de 20 weken weet hoe je verder moet. De organisatie van het boek is in mijn ogen erg goed. De activiteiten zijn duidelijk uitgewerkt en regelmatig staat er nog een extra differentiatieoptie bij. De materialen zijn per week weergegeven en zijn bijna altijd te vinden achterin in het boek. Met de duidelijk ontworpen symbolen voor de breinkrachten is het voor zowel jou als de kinderen duidelijk met welke executieve functie je aan de slag gaat. 

Tot slot merk ik dat de leerlingen in mijn klas enthousiast zijn en met een glimlach mee doen met de, in hun ogen, spelletjes. En ook ik kan inmiddels goed mijn executieve-functiebril op zetten. 

Wil jij ook leren hoe je deze bril op zet?

Klik hier om het boek te bestellen.

Breinhelden voor groep 1/2
Schrijver: Belinda Herrewijn en Esther Monfils
Uitgever: Bazalt
Prijs: €48,-