Je bekijkt nu De weg kwijt op school; kinderen met gedragsproblemen

De weg kwijt op school; kinderen met gedragsproblemen

‘Wat is er aan de hand, Joey?, je stoort de anderen’, fluisterde juf Mara, omdat Joey niet aan zijn geschiedenisopdracht begon. Joey keek op naar zijn juf. ‘Ik weet niet wat ik moet doen’. ‘Joey, de instructies staan op het bord. Hoe kun je nou niet weten wat je moet doen?’

Twee kinderen die bij Joey in de buurt zaten, begonnen te grinniken. ‘Joey, laten we even aan mijn bureau praten’. Ze begon naar voren te lopen, maar Joey verroerde geen vin. ‘Kom alsjeblieft even mee’. Joey liep rood aan. ‘Ik kom niet naar je bureau.’

Inmiddels was de hele klas in de ban van het gebeuren. ‘Als je nu niet meteen naar mijn bureau komt, Joey, zal ik je naar de directeur moeten sturen.’ ‘Daar ga ik ook niet heen’. ‘Joey, nu!’ ‘Mooi niet.’

Juf Mara liep naar een van de leerlingen die het dichtst bij de deur van de klas zat. ‘Wil jij even gaan zeggen dat we hier in de klas met een probleem zitten en meteen meneer Middelkamp nodig hebben?’

Meneer Middelkamp (de adjunct-directeur) liep naar Joey toe, boog zich voorover en zei zacht: ‘Ik hoor dat er een probleem is, Joey. Zullen we daar bij mij op kantoor even overpraten?’

Joey ontplofte. Hij sprong van zijn stoel, waarbij zijn hoofd tegen de kaak van meneer Middelkamp knalde. Ik ga niet naar dat rotkantoor! schreeuwde hij en hij rende naar de deur. De andere kinderen hapte naar adem.” …

De weg kwijt op school; kinderen met gedragsproblemen

Kinderen met gedragsproblemen
Binnen het onderwijs lopen er meerdere Joeys rond. Kinderen met gedragsproblemen, die niet lijken te functioneren in de klas. Het lijkt alsof ze geen respect hebben voor de leerkracht, niet goed overweg kunnen met hun medeleerlingen en niet reageren op de straffen die we ze geven.

Hoe kunnen we deze Joeys helpen, zodat hun problemen niet groter worden en ze uiteindelijk helemaal stoppen met school.  En hoe gaan we de leerkrachten van deze leerlingen helpen?

Zij willen niets liever dan al hun leerlingen de juiste hulp bieden. Maar toch lijkt het vaak alsof alle tijd en energie die ze in leerlingen met gedragsproblemen steken zelden iets oplevert.

Laten we tot slot ook de ouders van deze Joeys niet vergeten. Zij krijgen helaas nog regelmatig de schuld van de problemen van hun kinderen.

Tijd voor verandering
Volgens Ross Greene, die het boek ‘De weg kwijt op school’ schreef, is het tijd voor een andere aanpak als het gaat om kinderen met gedragsproblemen. Hij is van mening dat het van belang is om de problemen te begrijpen en te bepalen in welke situatie de kans het grootst is dat het kind problemen zal hebben.

Hij rijkt in zijn boek een nieuwe methode aan, waardoor leerkrachten conflict vermijdend én effectief kunt reageren op het gedrag van een kind.

Gezamenlijke en proactieve oplossingen (GPO)
De methode die Ross Greene in zijn boek aandraagt wordt inmiddels ook wel gezamenlijke en proactieve oplossingen (GPO) genoemd. Allereerst gaat het GPO model ervan uit dat het kinderen met sociale, emotionele en gedragsproblemen ontbreekt aan belangrijke denkvaardigheden.

Deze kinderen zorgen dus niet voor problemen omdat ze dit willen, maar omdat ze niet over de vaardigheden beschikken om geen problemen te veroorzaken. Ze willen het wel, maar kunnen soms niet adaptief op een situatie reageren.

De eerste stap in het GPO model is dan ook het in kaart brengen van deze tekortschietende vaardigheden. Zo zullen we als leerkracht beter begrijpen waarom het kind problematisch gedrag vertoont.

Vervolgens is het belangrijk om te bepalen wanneer dit gedrag zich voordoet. We noemen dit het in kaart brengen van de onopgeloste problemen. Omdat het in kaart brengen van tekortschietende vaardigheden en onopgeloste problemen voor de eerste keer niet direct gemakkelijk zal zijn, is er op www.nieuwezijds.nl een checklist te vinden.

Tot slot ga je samen met het kind aan de slag om de problemen, die elke keer tot een conflict leiden, op te lossen. We noemen dit Plan B. Plan B bestaat uit drie stappen, die alle drie moeten worden doorlopen voor een zo optimaal mogelijk resultaat.

Allereerst wil je van het kind weten hoe het komt dat bepaalde situaties voor problemen zorgen (stap 1: empathie). Vervolgens is het belangrijk dat je jouw zorgen over het probleem uit (stap 2: definities van het probleem).

Tot slot ga je samen met het kind brainstormen over een oplossing voor het probleem en ga je deze oplossing uitproberen (stap 3: de uitnodiging). Het is van belang dat de oplossing realistisch is en voor beide partijen bevredigend.

Lees ook mijn blog ‘Het explosieve kind; hoe ga je er mee om?‘, gebaseerd op het eerste boek van Ross Greene, voor een uitgebreidere uitleg over de methode ‘gezamenlijke en proactieve oplossingen’ (GPO).

De weg kwijt op school; kinderen met gedragsproblemen

Mijn mening
Het boek leest erg makkelijk weg en is het voornamelijk gericht op hoe je de GPO methode kan toepassen in de praktijk. Zo bevat elk hoofdstuk theorie en een gedeelte van het verhaal over Joey, waardoor je de theorie en praktijk direct aan elkaar kunt koppelen.

Richting het einde van het boek wil je de theorie bijna verslinden, omdat je dan verder kunt lezen over Joey en over de school waar hij op zit.

Anders dan in ‘Het explosieve kind’ richt dit boek zich volledig op hoe GPO toegepast kan worden op school. Het gaat in op individuele leerlingen met problemen, maar ook op hoe je GPO met de gehele klas kunt doen.

Als leerkracht raad ik je daarom aan om dit boek te lezen als je zelf met GPO aan de slag wilt in de klas. Wanneer je ouders op weg wilt helpen met GPO is ‘Het explosieve kind’ een aanrader.

‘De weg kwijt op school’ is een boek dat mijn kijk op gedragsproblemen compleet heeft veranderd. Ik begrijp eindelijk waarom bepaalde aanpakken niet werken bij leerlingen met gedragsproblemen en ik heb voldoende handvatten gekregen om wel op de juiste manier met deze leerlingen aan de slag te gaan.

Het boek is zeker het lezen waard!

Laat je het me weten als je het boek hebt gelezen? Of als je GPO in de klas hebt uitgeprobeerd?

Klik hier voor meer informatie of om het boek te bestellen.

De weg kwijt op school
Schrijver:Ross W. Greene
Uitgever: Nieuwezijds
Prijs: €24,95

Jongen boos door Luisa Leal Photography/Shutterstock.
Jongen met vraagteken door Rawpixel.com/Shutterstock

De weg kwijt op school

Joy van Veen

Joy van Veen werkt als leerkracht in groep 1/2 op een basisschool. Ze heeft de Academische PABO gedaan, een Master Orthopedagogiek afgerond en haar hart ligt bij het lesgeven aan het jonge kind. Naast het voor de klas staan is ze werkzaam als orthopedagoog op een leerproblemenpraktijk. In haar vrije tijd deelt ze haar ideeën en ervaringen op social media onder de naam JUV.

Geef een reactie