Je bekijkt nu 5 tips voor kinderen die snel overprikkeld zijn

5 tips voor kinderen die snel overprikkeld zijn

Sommige kinderen raken snel overprikkeld. Zij reageren sterk op de prikkels om hen heen. Deze prikkels krijgen de kinderen bijvoorbeeld binnen via de zintuigen (zien, horen, ruiken, proeven, voelen en bewegen) of via de gedachten.

De reden van overprikkeling kan verschillend zijn. Een kind kan iets spannend vinden, stress ervaren, kan last hebben van het geluid om zich heen, drukte ervaren, enzovoort. Kinderen met bijvoorbeeld autisme of ADHD ervaren sneller symptomen van overprikkeling. Deze kinderen zijn vaak hooggevoelig.

Door de prikkels die de kinderen binnen krijgen kunnen zij zich op school bijvoorbeeld moeilijker focussen op het werk, waardoor het leren moeilijker kan worden. De mate waarin een kind zich kan concentreren, kan dus beïnvloed worden door de hoeveelheid prikkels die het kind binnen krijgt. Bij te veel prikkels, raakt een kind overprikkeld. Overprikkeling kunnen kinderen uiten door bijvoorbeeld overstuur te raken, druk gedrag te tonen of vermoeid te raken. De prikkels die het kind binnen krijgt moeten er ook weer uit.

In deze blog worden 5 tips besproken die kinderen kunnen helpen overprikkeling te voorkomen of ervoor zorgen dat de overprikkeling stopt.

Deze blog is geschreven in samenwerking met webshop Educadora.

1. Een prikkelarme omgeving en een rustplek

De klasseninrichting kan voor een kind meespelen in de overprikkeling. Bij veel afleiding in de omgeving, kan een kind overprikkeld raken. Dit geldt bij lokalen waarbij bijvoorbeeld veel posters op de muren hangen, de hoeken rommelig ogen en laatjes uitpuilen van de materialen. Het is daarom verstandig te zorgen voor een opgeruimd lokaal.

Hierbij kan nagedacht worden over één vaste plek waar bijvoorbeeld posters en werk van kinderen hangen. Een kind dat snel last heeft van overprikkeling kan met de rug naar deze muur zitten.

Ook kunnen kinderen last hebben van het geluid in de omgeving. Om het geluidsniveau in de klas te reguleren is een geluidsmeter een geschikt hulpmiddel. Hierop kan precies aangegeven worden welk geluidsniveau is toegestaan.

Gehoorbescherming kan bijdragen aan een prikkelarme omgeving. Een gehoorbeschermer is geschikt voor kinderen die in een drukke klas moeilijk tot werken komen. Naast een prikkelarme omgeving kan een kind ook een rustplek nodig hebben. Het kind kan dan weer even tot zichzelf komen.

(Klassieke) Muziek kan hierbij goed werken, maar ook verzwaringsproducten kunnen ingezet worden. Bijvoorbeeld knuffels, dekens en drukvesten. De zwaarte in een product zorgt voor een diepe druk, wat het kind een geborgen en veilig gevoel biedt. Hierdoor kan een kind beter tot rust komen. Het helpt goed wanneer overprikkeling dreigt.

Maar belangrijk is om ook het kind zelf te vragen waardoor hij of zij tot rust kan komen. Vaak heeft een kind hier ook zelf ideeën voor.

Lees ook: temperamentvolle kinderen, hoe help je ze?

2. Kauwsieraden

Steeds vaker zie ik kauwsieraden in het onderwijs. Onlangs heb ik ouders aangeraden een kauwsieraad voor hun kind aan te schaffen, en ik zie een positief effect. De kauwbehoefte bij sommige kinderen is groot. Zo worden mouwen in de mond gestopt en worden potloden stukgebeten.

Kinderen die bijvoorbeeld stress ervaren, hebben de behoefte om op dingen te bijten of kauwen. Dit zorgt ervoor dat de spanning vermindert en zorgt er voor dat de kinderen tot rust komen. Hierdoor kunnen kinderen zich uiteindelijk ook beter concentreren. Er zijn allerlei verschillende kauwsieraden in omloop, zoals kauwkettingen, kauwarmbanden en kauwspeelgoed.

3. Begrip

Het is belangrijk dat een kind zich begrepen voelt en dat een kind zichzelf begrijpt of leert begrijpen. Het is van belang dat volwassenen een houding aannemen van luisteren, accepteren, meeleven en openstaan. Als leerkracht is het uiteraard van belang om deze houding bij ieder kind aan te nemen.

Wanneer een kind overprikkeld is, is het fijn als er een volwassene in de buurt is die hem of haar begrijpt en begeleidt. Het is hierbij belangrijk om met het kind te praten: wat voelt het kind bij overprikkeling en wat kan het kind doen om hiermee om te gaan? Wat werkt goed voor het kind? Stel samen met het kind de behoeften samen.

4. Beweging

Sommige kinderen moeten hun energie kwijt. Zij hebben het nodig te bewegen. Bewegen om de prikkels kwijt te kunnen raken. Kinderen die moeilijk stil kunnen zitten willen bewegen.

Door het gebruiken van een wiebelkruk of wiebelkussen is dit mogelijk. Ze kunnen dan van houding veranderen. In de groep heb ik gemerkt dat dit de kinderen goed doet. De concentratie van beweeglijke kinderen is groter wanneer zij gebruik maken van een wiebelkruk/-kussen, dan wanneer zij gewoon op een stoel zitten.

Kinderen kunnen ook hun prikkels kwijtraken door bewegingsactiviteiten te doen. Lekker naar buiten en bewegen. Herhalende bewegingen kunnen hierbij rustgevend werken. Denk bijvoorbeeld aan schommelen of bewegen op een balansbord.

Niet alleen grof motorisch, maar ook fijn motorisch kunnen de kinderen behoefte hebben aan beweging. Zo helpt friemelen kinderen om te gaan met de spanning in hun lijf. Hierdoor verbetert de concentratie.

5. Sensorisch materiaal

Sensoriek betekent dat kinderen prikkels opdoen met de zintuigen (horen, ruiken, voelen, proeven en zien). Motorisch betekent bewegen. Sensomotoriek gaat dus om de samenwerking tussen de zintuigen en het bewegen. Dit gaat veelal vanzelf, maar voor prikkelgevoelige kinderen is het belangrijk de sensomotorische ontwikkeling te stimuleren. Door het gebruik van sensorisch materiaal leert het kind het eigen lichaam kennen, en daarmee de wereld om zich heen.

Er bestaat allerlei sensorisch materiaal. Zand, water, rijst, klei, water beads, vingerverf, spliterwten, verschillende soorten stofjes, slijm en scheerschuim zijn voorbeelden hiervan. Het zal voor een kind veiliger zijn om met zand en rijst te starten als sensorisch materiaal. Vingerverf en scheerschuim vragen meer van de kinderen.

Al met al zijn er verschillende manieren om een kind te helpen wanneer overprikkeling dreigt, of wanneer een kind overprikkeld is. In verschillende situaties zullen andere tips passen. Belangrijk is om naar het kind te blijven kijken en vooral ook met het kind in overleg te gaan.

Heb jij nog goede tips?

Laura Manten

Laura Manten heeft na de pabo de Master EN richting gedragsspecialist afgerond en wil zich graag blijven ontwikkelen. Momenteel is ze leerkracht van groep 3/4. Ze vindt het belangrijk betekenisvol les te geven en houdt zich bezig met spelend leren en werkt met betekenisvolle thema's. Op haar Instagram @juflauramanten deelt ze ideeën rondom deze onderwerpen.

Dit bericht heeft één reactie

  1. jolien

    Ik heb je blog gevonden wat een goede tips, juf Laura
    Groetjes, Jolien en Novèl

Geef een reactie