Zo verloopt de cognitieve ontwikkeling

Als leerkracht en ouder is het belangrijk om je bewust te zijn van de cognitieve ontwikkeling van kinderen. Hierdoor kun je beter aansluiten bij de ontwikkeling van het kind en weet je wat je mag verwachten.

Piaget is de grondlegger van de cognitieve ontwikkeling en hij stelde dat er vier belangrijke fasen te onderscheiden zijn. Deze fasen hebben elk hun eigen kenmerken, die ik hieronder zal noemen.

Sensorimotorisch stadium (0-18 maanden)

  • De eerste twee maanden (ca. 0-1 mnd) worden gekenmerkt door aangeboren reflexen, zoals zuigen en grijpen.
  • De volgende twee maanden (ca. 1-4 mnd) is de baby meer op het eigen lichaam gericht. Hij gaat bijvoorbeeld brabbelen of met zijn tenen spelen.
  • Wanneer de baby 4-8 maanden is gaat hij zich meer op de omgeving richten. Hij zal bewegende voorwerpen volgen en kan objecten herkennen.
  • Rond het eerste levensjaar staan de secundaire reacties centraal. Stel je verstopt iets onder doek A en verplaatst het zichtbaar onder doek B, dan zal het kind eerst zoeken onder doek A. In de tweede helft van het tweede jaar zal het kind het voorwerp zoeken op de plek waar hij het zag verdwijnen.

Het preoperationele stadium (+/- 18 maanden – 7 jaar)

  • Tijdens dit stadium staat taalverwerving, symbolisch spel, imitatie en mentale verbeelding centraal.
  • Het kind is in staat om ‘te doen alsof’ en het is in staat gedrag ‘na te doen’ dat het observeert of de dag ervoor geobserveerd heeft.
  • Het kind is in staat te anticiperen: het bouwwerk van lego is nog niet af.
  • Het kind is nog niet in staat om het perspectief van de ander over te nemen.
  • Het kind richt de aandacht vooral op een bepaalde dimensie en is nog niet in staat om de relatie hiertussen te leggen.

Lees ook: hoe herken je een ontwikkelingsvoorsprong bij jonge kinderen?

Het concreet-operationele stadium (7-11 jaar)

  • Het kind is minder egocentrisch.
  • Het kind kan op meerdere dimensies tegelijkertijd letten en deze met elkaar in verband brengen.
  • Het kind is in staat om met behulp van concreet materiaal een probleem op te lossen.

Het formeel-opterationele stadium (vanaf 11 jaar)

  • Het kind is nu in staat om ook theoretisch bezig te zijn met een probleem. Hij kan het probleem analyseren en op grond van deze analyse een bepaalde oplossingsstrategie gebruiken.

Bovenstaande kenmerken is een globale ontwikkeling en ik denk dat het belangrijk is om in je achterhoofd te houden dat elk kind zich op zijn eigen tempo ontwikkelt. Soms duurt een bepaald stadium wat langer of gaat een kind er juist sneller doorheen.

Ga vooral niet de druk opvoeren, maar probeer het kind spelenderwijs te stimuleren tot ontwikkeling.

Wil je meer informatie over de cognitieve ontwikkeling bij kinderen? Lees dan onderstaand boek.

Ontwikkelingspsychologie
Schrijver: Prof. dr. F.J. Monks
Uitgever: Van Gorcum
Prijs: €49,95

Bestel het boek bij Bol.com.

Linda Willemsen

Linda Willemsen is het gezicht achter klasvanjuflinda.nl en zet zich in voor spelenderwijs ontdekken en leren. Daarnaast houdt ze zich bezig met auteurswerk en zorgt sinds oktober 2018 met veel liefde voor haar babydochter.

Geef een reactie