Verrijkingsspellen voor (hoog)begaafde kinderen zijn erg populair in de basisschool. Niet voor niets, want mede door deze spellen kun je kinderen die dit nodig hebben, extra uitdaging bieden. Dit gaat relatief snel, relatief goedkoop en best gemakkelijk. Toch gaat er ook weleens wat mis. Dan loopt een leerling al gauw vast en wordt het spel weggezet om het misschien nooit meer te pakken. Want: te lastig!

Dat roept toch wat vragen op! Hoe kun je verrijkingsspellen goed inzetten? Wat zijn belangrijke tips voor leerkrachten en ouders die deze spellen kopen voor hun leerlingen of kinderen?

Hersenkrakers
Over de zogenoemde slimme spellen, zoals verrijkingsspellen ook wel worden genoemd, heb ik al eerder een blog geschreven.  Onder andere Smart Games en Thinkfun spellen zijn leuk! Kijk ook zeker eens op de site van Pientere puzzels. Deze spellen hebben een niveauopbouw van makkelijk naar steeds moeilijker. Hoe verder een kind in het spel komt, hoe meer de hersens moeten kraken om tot een oplossing te komen.

Slimme spellen worden regelmatig ingezet in een plusgroepje of plusklas. Een leerkracht zei: “Ik begin altijd met een halfuurtje slimme spellen. De kinderen mogen er één uitkiezen en gaan hieraan werken”. Ze kijkt waar hun frustratieniveau ligt (de opdracht die net te moeilijk is) en probeert hun kennis op te rekken. Zo hebben de kinderen allemaal hun hersens flink laten kraken aan het begin van het verrijkingsmoment.

Doel
Waarom geven we kinderen eigenlijk Smart Games? Een paar goede redenen zijn: kinderen kunnen zelfstandig op hun eigen niveau werken en verder ontwikkelen én ze kunnen oplossingsstrategieën leren.

Die laatste is heel belangrijk! Want: als kinderen oplossingen kunnen bedenken in situatie A, kunnen zij deze misschien in situatie B toepassen om daar ook een oplossing te vinden. Een goede tip is: verzamel tijdens het werken met verrijkingsspellen voor (hoog)begaafde kinderen, op een flipchart/groot vel alle oplossingsstrategieën die kinderen ontdekken.

Flipchart
Wat komt er bijvoorbeeld op die flipchart te staan?

• Brainstorm
• Kijk of de opdracht wel klopt (heb je de opstelling goed, heb je het goed overgenomen, … )
• Lees de opdracht nog eens opnieuw met aandacht
• Begin helemaal opnieuw
• Trial en error / test en check
• Stop – denk – doe
• Bekijk het probleem van een andere kant
• Ga een stapje terug
• Schakel al je zintuigen in ( goed kijken, voelen, het zelf doen, uitproberen, … )
• Maak een tekening / schema
• Controleer tussendoor
• Vraag hulp
• Doe het met iemand samen
• Vraag een tip / hint
• Zoek een patroon
• Breek het probleem op in kleine stukjes
• Start met de stukken die makkelijk gaan
• Blijf positief denken, ik zal dit oplossen, geloof dat je het kunt
• Geef niet op, blijf proberen, doorzetten, zet je tanden erin
• Blijf strategieën proberen zonder ze meteen af te doen als niet werkend
• Neem een pauze en probeer opnieuw met frisse moed

Lukt het niet?
Bij een slim spel waar je niet uitkomt, kun je ook een antwoordenboekje/oplossingskaart als tip geven. Zo kan het kind beginnen vanuit het einde. Waar moet je uitkomen? Wat weet je nu al zeker? Hoe kun je dan tot deze oplossing komen?

Het is zeker verstandig om een verrijkingsspel eerst zelf te testen, voordat je het aan de leerlingen geeft. Sommige spellen zijn van heel hoog niveau. Als je je dit realiseert, zal je minder snel geneigd zijn om tegen een kind te zeggen: denk nog maar eens goed na, je kunt het!

Wie weet geef je eerder een goede tip, zodat het kind een succeservaring op kan doen. Want dat is de bedoeling: leren leren en succeservaringen op te doen, nieuwe oplossingsstrategieën ontdekken en genieten van je eigen ontwikkeling.

Hoe mooi is het als het kind telkens een stapje verder komt en dit ook bij zichzelf signaleert! “Ik liep eerst vast bij nummer 11, maar doordat ik terug ben gaan kijken, lukte het en ben ik nu al bij nummer 15!”

Online spelen
Het leuke van Smart Games en Thinkfun is, dat ze ook een website hebben, waar je de spellen online kunt spelen. Ik werd hier pas op gewezen en ben nu al fan! Ook heel geschikt om te kijken of je zelf ver kunt komen én of je een bepaald spel voor je school  of voor thuis aan wilt schaffen.

Het niveau staat bij het spel aangegeven en ook de leeftijdscategorie. Als er staat vanaf 8 jaar, kan het niveau nog best heel hoog liggen. Test dit voor jezelf uit, wat vind je ervan? Schaf niet gelijk alles aan, maar selecteer, omdat je best lang doet met sommige spellen: meestal zitten er zo’n 40 tot 50 opdrachten bij.

Yurls tips
Er zijn twee goede Yurls te vinden op internet met heel veel informatie over hoogbegaafdheid, slimme spellen. De eerste is de Plusklas Unique Yurls en de tweede is van een Plusklas in Waddinxveen. Doe er je voordeel mee!

Heb je zelf nog meer tips voor (hoog)begaafde kinderen? Laat het dan in een reactie hieronder weten.

Foto’s Shutterstock: foto 1 en foto 2. 

BewarenBewarenBewarenBewarenBewarenBewaren