Je bekijkt nu Hoe leer je kinderen respect te hebben?

Hoe leer je kinderen respect te hebben?

Respect hebben voor elkaar is een belangrijke kernwaarde die op veel scholen terug komt in de regels of visie. Wanneer je dit als school van belang vindt is het belangrijk om dit ook goed te oefenen.

Gewenst gedrag komt namelijk niet vanzelf; net als rekenen en taal moet je dit oefenen. Soms steeds weer opnieuw, net zolang totdat een kind het voldoende beheerst en het weer kan overdragen aan anderen.

In deze blog geef ik voorbeelden hoe je kinderen leert om respect te hebben.

Wat straalt de school uit?
Wanneer je als school respect noemt in je visie moet dit ook duidelijk zichtbaar zijn in de school. Het moet niet iets zijn op papier, maar de leerkrachten, de school en de omgeving van de school moeten het uitstralen.

Hoe ziet het schoolgebouw eruit? Zijn de kapstokken netjes? Hoe ziet de teamkamer of het keukentje eruit? Zet je zelf je koffiekopje netjes in de vaatwasser? Raap je een papier op dat op de gang ligt te slingeren? Hoe praat je over en tegen ouders?

Het moet niet alleen iets zijn dat je belangrijk vindt, het moet als iets vanzelfsprekend worden gevonden. Het moet een deel van jezelf zijn. 

Een voorbeeld voor de kinderen
Als leerkracht zijn we een spiegel voor de kinderen. Zij spiegelen ons gedrag, je bent dus van invloed. Dit betekent dat je als leerkracht een grote rol speelt in het stimuleren van gewenst gedrag.

Wanneer jij geen respect hebt voor anderen (ouders, collega’s of de kinderen) dan zullen zij denken dat het toch niet zo belangrijk is. Of dat je niet voor iedereen respect hoeft te hebben.

Respect betekent elkaar accepteren. Accepteer jij elk kind zoals hij of zij is? Of heb je soms negatieve gevoelens bij een kind? Ben je blij dat een bepaald kind een dagje ziek is? Als je boos wordt zeg je dan sorry?

Respect kan je niet afdwingen, dit moet je verdienen. Kinderen hebben het haarfijn door als je niet eerlijk bent of als je zelf niet oprecht bent.

Hoe leer je kinderen respect te hebben?

Leer het de kinderen
Zoals ik in de inleiding al schreef, gedrag is aan te leren. Soms hoef je het maar een paar keer voor te doen, andere kinderen hebben het nodig dat het elke dag herhaald wordt. Al op jonge leeftijd kan je kinderen leren om respect te hebben voor elkaar.

  • Netjes dankjewel en alsjeblieft zeggen.
  • Tegen oudere mensen u zeggen.
  • Sorry zeggen als je iemand pijn hebt gedaan; zowel per ongeluk als expres.
  • Een vraag laten stellen als ze iets willen.

Kinderen zitten heel wat uren bij ons in de klas, dus dit is niet alleen een taak van de ouders. Vaak gaat dit heel vanzelf, maar ik ben er wel bewust mee bezig. Denk aan: het bedanken van een traktatie, sorry zeggen als je een regel hebt overtreden en het leren stellen van een vraag.

Dus niet: “Ik wil kleien” maar “Mag ik kleien?”. Zeker bij jonge kinderen kan je zeggen: “Is er iets wat je wilt vragen?”.

Lees ook: wat doe je als een kind een grote mond geeft? 

Praat erover
Kinderen hebben geen respect voor een ander omdat hun ouders of juf dit zo belangrijk vinden. Ze hebben pas respect als ze het zelf begrijpen. Als ze zelf inzien waarom het belangrijk is. Praat hier dus over met de kinderen.

Wat is respect eigenlijk? Waarom is het belangrijk? En hoe laat je dit zien aan een ander? Respect hebben we niet alleen voor elkaar, maar ook voor het milieu.

Je kunt dit ook doen aan de hand van prentenboeken. Hieronder een aantal voorbeelden:

Het vervelende lieveheersbeestje
Het vervelende lieveheersbeestje zegt nooit alsjeblieft of dank je wel. Hij wil met niemand delen en maakt met iedereen ruzie. Dat je zo geen vrienden maakt, daar is hij aan het eind van het verhaal wel achter. Maar ‘Het lieveheersbeestje dat niet lief deed’ is meer dan een origineel en humoristisch prentenboek.

Kleine blauwe truck
Kleine blauwe truck is de vriendelijkste wagen van de boerderij. Hij is bevriend met alle dieren en staat altijd voor iedereen klaar. Zélfs de knorrige kiepwagen, die altijd hard langs hem heen rijdt, helpt hij uit de brand. Of eigenlijk: uit de modder. Maar dan komt kleine blauwe truck zelf vast te zitten… Gelukkig heeft hij een hoop vrienden die hem graag een duwtje komen geven!

Wie legt het mooiste ei?
Kip Florrie vindt zichzelf beter dan de andere kippen omdat zij de enige groene kip in het kippenhok is. Daarom doet ze onaardig tegen de andere kippen. Als Harry Haan een ei-leg-wedstrijd organiseert, is Florrie overtuigd dat zij die zal winnen. Zij is de mooiste kip, dus zal ze ook wel het mooiste ei leggen, denkt ze, maar dat pakt anders uit.

Mag je zeggen wat je vindt?
Van jongs af aan leer je over wat mag en wat niet, over normen en waarden. Maar wie bepaalt wat goed is of fout? En is de grens daartussen altijd zo duidelijk? Betekent vrijheid van meningsuiting dat je alles mag zeggen, altijd en overal? Wat is respect, en is dat iets wat je krijgt of geeft? Diefstal is verboden, maar wie bepaalt wat van wie is? Mag je liegen als je daarmee iemands leven redt?

Heb je zelf nog tips om kinderen te leren respect te hebben voor elkaar, dan hoor ik het graag!

Shutterstock: Foto 1 en foto 2.

BewarenBewaren

Linda Willemsen

Linda Willemsen is het gezicht achter klasvanjuflinda.nl en zet zich in voor spelenderwijs ontdekken en leren. Daarnaast houdt ze zich bezig met auteurswerk en zorgt sinds oktober 2018 met veel liefde voor haar babydochter.

Dit bericht heeft 2 reacties

  1. Anoniem

    Hoi Linda,
    Ik loop sinds kort voor het eerst stage als onderwijsassistent bij een groep 7, maar ik heb soms ook te maken met kinderen uit groep 8. Ik kan best passief zijn en laat soms een beetje over me heen lopen. Ik weet dat ik de meeste kinderen wel heb gewonnen met humor en door gewoon naar ze luisteren en met ze te praten. Ik merk dat er kinderen zijn die me willen uit proberen en ondertussen opmerkingen maken als ik iets probeer uit te leggen. Ik krijg ze dan wel voor korte tijd stil door een grappige opmerking te maken of iets dergelijks, maar kan ik hier beter mee om gaan?

    1. Ha, het uitproberen hoort er helaas wel een beetje bij. Probeer je te verdiepen in hun belevingswereld, vraag eens naar hun weekend en toon interesse. Wees ook echt consequent, maar probeer vooral vanuit de relatie te werken. Dan komt het zeker goed! Je mentor heeft vast ook nog wel goede tips. Succes!

Geef een reactie