Bij sommige kleuters blijft de ontwikkeling van het fonemisch bewustzijn en de letterkennis achter ten opzichte van de andere kinderen uit de klas. Wanneer je deze achterstand signaleert kun je dit wegwerken door de leerling effectief te begeleiden middels de voorschotbenadering.

Voorschotbehandeling
Het doel van deze behandeling is om leesproblemen zo veel mogelijk te voorkomen door de kleuter alvast een voorschot te geven op de leesinstructie in groep 3.

Het krijgt oefening in het aanleren van klank-letterkoppeligen en fonemisch bewustzijn. De activiteiten zijn uitdagend en zorgen voor een succeservaring. Het is belangrijk om er voldoende tijd voor te nemen.

Lees ook: 5 signalen van eventuele dyslexie bij kleuters

Verschillende fasen
De voorschotbehandeling heeft drie verschillende fasen.

Fase 1
Je kiest 6 tot 1o letters, die voor de leerling functioneel zijn. Dit zijn bijvoorbeeld de letters uit zijn eigen naam. Per les wordt een letter aangeleerd. Ik gebruik hiervoor het boek ‘Kijk mijn letter‘. In dit boek staan rijmpjes voor elke letter.

Ik lees het rijmpje voor en spreek de doelletter heel duidelijk en overdreven uit. De kinderen kijkt mee en mogen daarna met een stift de doelletter onderstrepen. Daarna hang ik het rijmpje op de ABC-muur en gaan de kinderen zelf woorden met de doelletter bedenken en opschrijven.

Dit hangen we onder de letter op de ABC-muur. Je zou ook voor elk kind een eigen ABC-boek kunnen maken.

De letter hang ik ook altijd op de deur en op de lettermand. Kinderen mogen spullen van thuis meenemen, die beginnen met de doelletter. Het woord schrijven ze er zelf bij.

Tussendoor vraag ik regelmatig wat de letter van de week is en of ze er woorden mee kunnen maken. Ook leer ik ze een klankgebaar en een liedje aan op de wijs van ‘Zeg ken jij de Mosselman‘. Je kunt ze goed aanpassen aan je thema.

Fase 2
Pas als de leerling bekend is met de letter-klank ga je naar fase 2. In deze fase oefen je het hakken en plakken van woorden. Of zoals onze methode het in groep 3 aangeeft breken en bouwen.

Kinderen leren hierbij dat een woord uit verschillende klanken bestaat. Welke klank hoor ik vooraan-achteraan-in het midden? Een goed spel om hierbij te gebruiken is drietal.

Drietal bestaat uit klankzuivere mkm-woorden. De woorden zijn in drie stukjes geknipt met daarop één letter of lettercombinatie. Bij elke letter staat ook een plaatje van het woord. Je hebt dus drie kaartjes met steeds een andere letter, bijvoorbeeld r – oo – s.

Op elk kaartje staat ook het plaatje van een roos. Je legt ze op tafel naast elkaar neer en je leest de klanken hardop voor en geeft aan dat er roos staat.

Als alle kaartjes open op tafel liggen kun je er spelletjes mee doen. Verklank bijvoorbeeld een woord en laat de leerling het woord er bij zoeken.

Je kunt ook een letter weghalen en het kind laten vertellen welke letter erbij moet. Vraag aan de leerling welke letter vooraan of achteraan komt.

Fase 3
In deze fase wordt de klank-letter spelenderwijs herhaald. Gebruik hierbij alle zintuigen. Denk aan klankgebaren, letters van schuurpapier, een dienblad met schelpenzand, stempels, lettermallen, stoplichtletters, knutsels en letterspelletjes, zoals ‘Spring‘, memorie en letterlotto.

Meer ideeën kun je in mijn boek ‘Letter van de week‘ vinden.

Lettergroeiboek
De letters die een leerling al heeft geleerd kun je in een lettergroeiboek stoppen. Het is erg motiverend voor kinderen om te zien dat ze steeds meer letters kennen.

Meer informatie over de voorschotbenadering vind je op de website van Masterplan dyslexie.