Je bekijkt nu De modderpoel: spelen met zand, water èn modder

De modderpoel: spelen met zand, water èn modder

Toen ik klein was, hadden mijn broertje, zusje en ik één absoluut favoriete plek in de tuin bij ons thuis. We noemden het ‘de modderpoel’.  Het was een net iets lager gelegen stukje land, waar mijn vader ooit zand had gestort en dit nooit meer naar de gemeente had gebracht.

Naast het zand lagen er ook nog bakstenen en planken. Maar deze plek veranderde pas echt in een speelparadijs als we de tuinslang uitrolden, de kraan opendraaiden en er water door onze eigen gegraven grachten stroomde.

Eigenlijk besef ik pas sinds een paar jaar dat ik bofte dat ik deze modderpoel in mijn achtertuin had. Hierdoor echt ik heb leren spelen. Mijn beide ouders, opgegroeid in kleine dorpen op het platteland, hadden er geen moeite mee als we vies werden.

In de zomer speelden we er met onze zwemkleding,  in de winter kregen we een setje oude kleren aan en voor onze vriendjes/vriendinnetjes lag er altijd een extra oud setje in de kast.

De modderpoel: spelen met zand, water èn modder

Pas op dat je niet vies wordt
Het besef hoe belangrijk buitenspelen (en vies worden) is, is pas gekomen toen ik op de basisschool ben gaan werken als juf van de kleuters. Ik schrok regelmatig van de opmerkingen die kinderen maakten als zij vielen en vies werden.

Sommige kleuters huilden zelfs, omdat hun kleding niet vies mocht worden van hun ouders. De opmerking ‘mama heeft gewoon een wasmachine’ zorgde meestal weer voor wat rust, maar toch verontrustte het mij.

Ook betrapte ik mezelf er soms op dat ik hierdoor bepaalde dingen als juf ging verbieden en situaties waarbij de kinderen vies konden worden uit de weg ging. ‘Niet te dicht bij de plassen’, ‘we gaan vandaag niet buitenspelen, want het regent’, ‘de zandbak is gesloten, het zand is te nat’.

Ik hoorde het mezelf zeggen en misschien betrap jij jezelf hier ook wel eens op. Dit moest anders! Ik besloot wat vaker mijn schouders op te halen en terug te denken aan het plezier dat ik had in de modderpoel.

Lekker kliederen
Wat vaker je schouders ophalen als het gaat om vies worden en spelen met modder is van groot belang. Het spelen met zand en/of water zorgt namelijk allereerst voor veel plezier bij kinderen.

Zodra je de zandbak openmaakt zal je meer lachende en ontspannen gezichten zien. Zand en water zijn daarnaast beide vrije materialen. Kinderen kunnen en mogen zelf bedenken wat ze met de materialen doen en uiteindelijk gaat het hierbij om het bezig zijn en niet om wat je creëert.

Voor kinderen zijn zand en water ook aantrekkelijk, omdat het niet uitmaakt als het kapot gaat. Je begint gewoon weer opnieuw!

Lekker kliederen met modder stimuleert de sensorische en motorische ontwikkeling aanzienlijk. Kinderen zijn bezig met het ontwikkelen van hun fijne motoriek als ze met hun handen voelen hoe zacht het zand voelt zonder water.

Wanneer je hier water bij voegt, zullen diverse kinderen roepen ‘iew juf, dat voelt vies’. Ze zullen hun handen echter niet uit de modder halen, want deze ervaring doen ze maar al te graag op!

Naast voelen kun je zien hoe zand verandert als je water toevoegt en kun je ruiken hoe aarde ruikt. Tot slot kun je modder zelfs horen.. laat de kinderen er maar eens instappen met hun blote voeten.

Eigenlijk ontnemen we kinderen dus veel leermomenten als we als leerkracht zeggen dat ze niet in de zandbak mogen spelen als het regent of als we als ouder zeggen dat ze hun kleding netjes moeten houden.

De modderpoel: spelen met zand, water èn modder

Een modderpoel op het schoolplein
Natuurlijk heeft niet ieder kind een modderpoel in de tuin en ook niet elke school heeft er een op het schoolplein. Toch kunnen kleine aanpassingen in ons denken en op het schoolplein zorgen voor voldoende kansen om met modder te spelen.

Zo kan de zandbak gemakkelijk omgetoverd worden in een modderpoel door er af en toe eens water aan toe te voegen of de kinderen er gewoon in te laten spelen als het geregend heeft. Ze kunnen dan heerlijk grachten graven, welke daarna vol kunnen lopen met water.

Daarnaast heeft elk schoolplein wel een aantal plekken die onder water lopen na een harde regenbui. Laat de kinderen hier eens lekker in kliederen. Tot slot grenzen er aan sommige schoolpleinen stukjes tuin.

Vaak worden deze omheint door een hek en mogen de kinderen hier niet overheen. Als we als leerkracht eens een uitzondering maken en de kinderen hier juist in laten scheppen, zullen we vast en zeker een hoop plezier zien.

Omgaan met vies worden
We kennen allemaal het meisje Floddertje van de boeken van Annie MG Schmidt. Alleen twintig Floddertjes in de klas zien de meeste leerkrachten niet zo zitten.

Het is daarom belangrijk om er over na te denken wanneer de kinderen vies mogen worden, wat voor kleding ze dragen als ze buitenspelen en hoe vies ze mogen worden.

Zo kun je als leerkracht bijvoorbeeld bepaalde ‘modderdagen’ instellen. De kinderen mogen dan op deze dagen met modder spelen. Wanneer dit doorgegeven wordt aan de ouders, kunnen zij rekening houden met de kleding van hun kind.

Ook kunnen ze laarzen meegeven, zodat hun voeten niet nat worden. In de klas kunnen er dan sloffen gedragen worden.

Wil je altijd naar buiten als het heeft geregend, geef dan bij de ouders aan dat ze standaard laarzen meegeven. Daarnaast kun je ook afspraken maken met de kinderen over het vies worden.

Je kunt aangeven dat ze zonder laarzen niet in de plassen mogen en dat ze op hun hurken moeten zitten als het zand nat is.

De modderpoel: spelen met zand, water èn modder

Tot slot is het belangrijk om aan ouders het belang van buitenspelen en vies worden duidelijk te maken. Hierbij kun je dan ook direct aangeven dat het voor kan komen dat hun kind vies uit school komt en dat het aantrekken van kleding die niet vies mag worden naar school niet wenselijk is voor de ontwikkeling van hun kind.

ModderDag
Wil je een voorzichtige start maken met het spelen in de modder? Doe dan eerst eens mee met de ModderDag. Elk jaar wordt deze dag in Nederland gevierd en als school organiseer je deze dag zelf. In 2019 valt de ModderDag op 29 juni.

Lees ook de blog ‘Activiteiten voor een geweldige Modderdag! 

Welke activiteiten doe jij al met de kinderen met zand, water èn modder? Laat het me weten in een reactie!

Joy van Veen

Joy van Veen werkt als leerkracht in groep 1/2 op een basisschool. Ze heeft de Academische PABO gedaan, een Master Orthopedagogiek afgerond en haar hart ligt bij het lesgeven aan het jonge kind. Naast het voor de klas staan is ze werkzaam als orthopedagoog op een leerproblemenpraktijk. In haar vrije tijd deelt ze haar ideeën en ervaringen op social media onder de naam JUV.

Dit bericht heeft één reactie

  1. Sanne

    Modderdag valt in 2019 op 28 juni ipv 29 juni

Geef een reactie