Je bekijkt nu 1001 verhalen in een vertelkastje

1001 verhalen in een vertelkastje

Heb je wel eens een vertelkastje (ook bekend als ‘kamishibai’) gebruikt om voor te lezen in je klas? Het is ideaal voor gebruik in een grote groep, omdat je tijdens het vertellen je handen vrij hebt en niet steeds het boek hoeft om te draaien. Maar wist je dat zo’n kastje nog veel meer mogelijkheden biedt dan voorlezen? Je kunt het ook gebruiken om kinderen verhalen te laten vertellen.

Hoe het werkt

Het vertelkastje is een houten frame met deurtjes dat je op tafel zet. In dit frame plaats je een set vertelplaten: de losbladige versie van een prentenboek. Wanneer je de deurtjes opent, zien de kinderen de eerste illustratie. In de open achterkant van het kastje zie je zelf de bijbehorende tekst. Wanneer jij vertelt, kunnen de kinderen ondertussen al rustig de plaat bekijken. In de loop van het verhaal schuif je de platen door de opening aan de zijkant een voor een uit het kastje, zodat er steeds een nieuwe afbeelding zichtbaar wordt.

Weinig vertelplaten? Maak ze zelf!

Helaas zijn er veel minder vertelplaten verkrijgbaar dan prentenboeken, bovendien zijn ze best wel duur. Het zou jammer zijn als je mooie kamishibai staat te verstoffen, omdat je niet genoeg geschikte vertelplaten hebt. Gelukkig kun je van stevig A3-papier eenvoudig je eigen vertelplaten maken en dan wordt het aantal verhalen voor je vertelkastje ineens eindeloos! Nog veel leuker – en leerzamer – is het om je leerlingen vertelplaten te laten maken. Daarmee stimuleer je op een leuke en creatieve manier hun taal- en leesontwikkeling.

Een bestaand verhaal verwerken

Het eenvoudigste is om de kinderen een bestaand verhaal om te laten zetten in tekeningen voor de kamishibai. Neem een niet te lang verhaal en vertel het of lees het voor. Leg uit dat jullie het verhaal gaan tekenen: ieder stukje op een aparte tekening, net als bij een stripverhaal, maar nu is ieder vakje een blad op A3-formaat. Wat moet er dan op de eerste tekening komen? En wat staat er op de laatste? Noteer klassikaal de gebeurtenissen tussen het begin en het eind van het verhaal: hoeveel stappen zijn dat? Per stap maken de kinderen (eventueel samen) een tekening. Spreek goed af wie welke tekening maakt en wat er op moet staan. Tekst is verboden!

Presenteren en vertellen

Leg de tekeningen op volgorde op een stapel en zet die in het vertelkastje. Open de deurtjes, zodat de eerste tekening zichtbaar wordt, en laat de kinderen om de beurt bij het kastje komen om te vertellen bij hun eigen tekening. Zo leren ze spelenderwijs om een verhaal na te vertellen, zonder tekst van buiten te hoeven leren. Het kastje en de tekening geven zelfvertrouwen: het is minder spannend dan met lege handen iets voor je klas te vertellen. Afhankelijk van het niveau van je groep kun je aanwijzingen geven over bijvoorbeeld het aankijken van de andere kinderen, volume of spreektempo.

Nieuwe verhalen verzinnen

Op een vergelijkbare manier kun je kinderen ook een eigen, nieuw verhaal laten verzinnen en presenteren. Begin met de tekeningen: die helpen om de fantasie op gang te brengen en te denken in beelden. Wat is er te zien in jouw verhaal? De volgende stap is het zoeken naar de juiste woorden. Door te praten over je tekening gaat dit veel gemakkelijker dan wanneer je een verhaaltje moet schrijven op een leeg blad papier in je schrift! Als leerkracht stel je aanvullende vragen om het verhaal verder te verhelderen. Vanaf groep 4 kun je kinderen daarna het verhaal ook nog laten opschrijven.

Meer weten?

Wil je een keer een vertelkastje uitproberen en de werkvormen ervaren die je erbij kunt gebruiken? Stichting Schoolverteller organiseert op zaterdag 27 november in ‘s-Hertogenbosch een inspiratiedag over kamishibai. Je krijgt er informatie over verkrijgbare vertelkastjes en -platen. In workshops leer je hoe je het maken van platen kunt aanpakken: welke materialen gebruik je? Hoe verzin je een nieuw verhaal? Welke opdrachten geef je kinderen daarbij?

Korting!

Deelname aan de Inspiratiedag kost normaal €99 per persoon, maar lezers van dit blog krijgen korting. Wanneer je bij het aanmelden de code JUFLINDA2021 gebruikt, betaal je nog maar €89. Ben je student aan de pabo? Vermeld dan bij aanmelding je opleiding en studentennummer en betaal maar de helft. Aanmelden kan met het formulier op de website van Schoolverteller. Daar vind je ook meer informatie over het programma en de locatie.

Melanie Plag

Verhalenverteller met een hart voor jonge kinderen, ook bekend als Babboes. Voormalig kleuterjuf. Dol op verhalen en taal, maar ook op techniek, games en gadgets. Missie: vertellen als didactisch hulpmiddel terugkrijgen in het onderwijs. De kracht van verhalen is enorm en de wereld van de verbeelding een bron van inspiratie.

Geef een reactie