Een dag uit het leven… van een juf in Andalucía

Een paar weken terug deed ik een oproep voor verhalen van juffen of meesters uit het buitenland. Een hoop Pabo-studenten hebben immers de droom om een tijdje voor een stage of vrijwilligerswerk in het buitenland les te gaan geven. Renske Kloosterman reageerde enthousiast en stuurde een uitgebreid verslag over haar stage in het klein afgelegen dorpje Bailén in Spanje naar mij toe. Ontzettend leuk om te lezen, als je ook deze reiskriebels hebt!

Hoe kom je terecht in een klein dorpje in Spanje?
Als Nederlandse studente vertrok ik al eerder richting het buitenland: België om daar als kleuterjuf af te studeren. Tijdens mijn laatste praktijksemester koos ik voor het Comenius programma, een onderdeelvan het ‘life long learning programme’ van de EU (recent veranderd in ‘Erasmus+’). Via dit programmasolliciteerde ik als toekomstig leerkracht voor een stageplek en beurs in een land dat lid is van de EU. Je kon daarbij slechts een top 3 van voorkeurslanden opgeven. De scholen die Comenius assistenten wilden ontvangen, gingen eenzelfde procedure door. Na enkele maanden kreeg ik het verlossende mailtje: ‘Hello from Bailén (Spain)’. Spanje, hoera, mijn eerste keuze! Direct surfte ik naar Google Maps en typte ik de naam van het dorpje in. Het avontuur was begonnen (of beter: de voorpret, want het daadwerkelijke vertrek duurde nog een paar maanden).

Hoe was je eerste indruk van de school?
In Spanje werd ik op ‘E.I. El Castillo’ (Kleuterschool ‘Het Kasteel’) heel hartelijk ontvangen. Ik kreeg van de kleuters direct nieuwsgierige blikken toegeworpen: ‘wie is die ‘seño nueva’, nieuwe juf?’ ‘Seño Renke,’ luidde het antwoord (de ‘s’ van Renske bleek een struikelblok), ‘deze ‘guapa’ komt helemaal uit Nederland! Ze komt ons in de klassen helpen en ze gaat ons Engels leren!’
Met enkel een vocabulairelijst in mijn handen gedrukt, was ik vrij om mijn gang te gaan . Een methode was er niet. Dit vormde voor mij geen probleem, aangezien het in België ook niet zeer gebruikelijk is om in het Kleuteronderwijs met handleidingen te werken. Tijdens mijn eerste oriëntatie week plande ik alvast enkele lessen en legde ze voor aan mijn mentor. In half Spaans, half Engels hielden we onze conversaties. Ik had het geluk dat ik al wat Spaans kon, want behalve mijn mentor spraken de overige leerkrachten enkel Spaans (oké een ‘ghelle, ghow are you?’ lukte nog). Hun passie voor het onderwijs en enthousiasme in het algemeen, maakte onze stuntelige conversaties echter meer dan goed! Mijn mentor was te spreken over mijn geplande lessen: ‘creatief, zo anders dan wij het doen, etc.’

Zijn er grote verschillen met het onderwijs in België?
Waar moet ik beginnen? Ik zal enkele zaken opnoemen die me het meest bij zijn gebleven:

Jong naar school
De kleuters gaan, net als in België overigens, al met 3 jaar naar school. Naast groep 1 en 2 (de 4- en 5- jarigen) is er dus een groep 0, als het ware. Kleuter – en lagere school zitten niet perse in hetzelfde gebouw.

Uniform
De meeste kleuters dragen een schooluniform, maar omdat ze daaroverheen nog een ‘babi’ (schortje) dragen is men niet heel streng als een kleuter dit niet aanheeft. Ook de leerkrachten dragen over hun kleding een lange, dunne stoffen jas. Voor de meesters is dit een witte jas (wat dus nogal dokterachtig aandoet) en voor de juffen een felgekleurde jas, vaak met patroon (wat er dan weer wat clownesk uitziet) In ieder geval heel bijzonder om te zien! Dat schortje voor de kleuters is overigens maar vreemd in mijn ogen: ze doen vrijwel niks waardoor ze vuil kunnen worden!

Klasindeling
In de klassen is een kring (zonder bankjes) aanwezig. De rest van het lokaal bestaat uit in groepjes geschikte tafels (met namen erop). Hoeken, waarin Vlaamse kleuterklassen meestal worden ingedeeld, zijn er haast niet. Enkel de kring dient als speelhoek.
Het krijtbord (ondenkbaar in Vlaamse kleuterklassen) neemt zowel bij 3-, 4- en 5- jarigen een centrale plaats in. Verder hangt er bij vrijwel elk voorwerp een gelamineerd papier met de naam erop geschreven (bijvoorbeeld: BORD, DEUR,…) In de school wordt veel waarde gehecht aan het lees- en schrijfonderwijs. (En dan spreek ik nog niet eens over het feit dat ze allemaal een eigen schriftje hebben en op 4-jarige leeftijd al leren schrijven!) Verder is er één lokaal uitgerust met een digibord (je moet je daarbij het volgende voorstellen: digibord aan de rechter wand en de rest van het lokaal is zo goed als leeg) Ook is er een bibliotheek en computerlokaal met kleine laptops in de school.

Rekenen en taal
De leerkrachten geven les via een methode (voor elke leeftijdsgroep is er een andere methode). Dit komt er eigenlijk op neer dat de leerkracht de leerlingen per periode (ongeveer vier in één jaar) een reken- en taal schriftje laten invullen. Invullen, ja. Werkelijk alles is voorgedrukt. De leerlingen moeten vooral zaken omcirkelen of overtrekken (‘Welk voorwerp is het grootst? Trek de letter A over op de stippellijntjes!’). Het grootste deel van de schooldag wordt besteed aan het werken in deze schriftjes (klassikale uitleg en individueel uitvoeren, andere werkvormen zijn weinig gebruikt). ‘Trabajar’, werken, is heel belangrijk. ‘Spelend leren? Wat is dat? Spelen en leren zijn twee aparte zaken’, kreeg ik in een van de vele (vriendelijke) onderwijsdiscussies die we hadden te horen.

Creativiteit
Knutselen (behalve kleurplaten inkleuren) werd tot mijn grote spijt ook nauwelijks gedaan. Een kleuterklas zonder verf (letterlijk, want de verfvoorraad stond in de lerarenkamer), ik wist niet dat het bestond!

Genegenheid
Misschien soms nog wel meer dan in Nederland/ België: de enorme liefde voor de kinderen. Want ondanks dat ze ook erg streng kunnen zijn, merk je hun passie voor het vak goed. De kinderen worden overladen met knuffels, kusjes en (het blijven Spanjaarden) complimentjes.

Wat heeft deze ervaring jou tot een betere juf gemaakt?
Lesgeven in Spanje was écht een avontuur. Ik leerde niet alleen veel over mezelf, over de Spaanse cultuur, maar ook over mijn passie… onderwijs! Er is niets moeilijker en tegelijkertijd interessanter dan lesgeven in het buitenland, in een taal en systeem dat je niet (goed) kent. Je moet je geleerde kennis aanspreken, je creativiteit, je ‘durf’. Mijn mentor vroeg op het einde van mijn stage ‘We leerden zoveel van jou, heb jij wel iets van ons kunnen leren?’, waarop ik met verbazing reageerde ‘Claro que si!’ (Natuurlijk!). Want hoe er ook les wordt gegeven (anders, moderner, ouderwetser, …), je leert van meedraaien in een (buitenlandse) school altijd wel íets. Over je onderwijsvisie bijvoorbeeld (‘Wat vind ik nu eigenlijk goed onderwijs? Wat neem ik uit dit systeem mee? Waar ben ik tevreden over in mijn huidige systeem, wat ik eerder misschien als vanzelfsprekend zag?’) en nog belangrijker: je leert echt wie jij bent als leerkracht…. wat is er waardevoller dan dat?!

Wat wil je andere leerkrachten meegeven?
Alle toekomstige leerkrachten met ‘buitenland-kriebels’: ga! Luister naar je nieuwsgierigheid en je passie voor lesgeven en ga het avontuur aan… Het is soms even slikken want de verschillen kunnen groot zijn, maar ik ben er bijna zeker van dat je als meer zelfverzekerd, rijkere leerkracht terugkomt. Er is nog zoveel meer waarover ik zou kunnen schrijven, maar hier laat ik het bij voor nu. Je kunt me altijd mailen op [email protected] met vragen over Spanje, studeren in België of alle andere onderwijs gerelateerde topics!

Ook leuk! Een dag uit het leven van juf Bianca.

Linda Willemsen

Linda Willemsen is het gezicht achter klasvanjuflinda.nl en zet zich in voor spelenderwijs ontdekken en leren. Daarnaast houdt ze zich bezig met auteurswerk en zorgt sinds oktober 2018 met veel liefde voor haar babydochter.

Dit bericht heeft 3 reacties

  1. Renske

    Er wordt niet persé minder strak gewerkt hoor. Ook in Spanje zijn er heel wat regels (en bijbehorende administratie) ;)

  2. Arlinde

    Geweldig interessant blogje! Leuke foto erbij! Zouden ze gewoon minder strak werken daar in Spanje? Hier zijn zoveel regeltjes.

    1. Renske

      Er wordt niet persé minder strak gewerkt hoor. Ook in Spanje zijn er heel wat regels (en bijbehorende administratie) ;)

Geef een reactie