Spellentip: Denkdobbelen
In steeds meer groepen wordt er aandacht besteed aan filosofie. Dit lijkt iets heel ingewikkelds, maar door een spel als Denkdobbelen te gebruiken worden kinderen al op een leuke manier aan het denken gezet. In deze blog wil ik je er graag meer over vertellen.
Deze blog is geschreven in samenwerking met filosofiejuf.nl.
Filosoferen
Misschien word je niet gelijk enthousiast van het idee om te filosoferen met de kinderen. Maar toch is dit ontzettend leuk om te doen. Juist kinderen kunnen hele bijzondere en wijze dingen zeggen. Tijdens het filosoferen leren de kinderen kritisch denken door vragen te stellen. Kan dit eigenlijk wel? En is het waar omdat een ander het zegt?
Denkdobbelen
Het spel Denkdobbelen is een mooi hulpmiddel wanneer je op eenvoudige wijze aan de slag wilt gaan met filosoferen. Het materiaal is ontwikkeld om te gebruiken met kinderen van 4 tot en met 12 jaar. Op het bordspel staan vier gedachtenwolken waar je woorden op kunt schrijven met een whiteboard stift. De woorden in de wolkjes vormen samen een zin of een vraag. Je stelt deze zinnen of vragen samen door te dobbelen met de dobbelstenen.
De kinderen leren zo op een speelse manier filosoferen, redeneren, creatief denken, outside-the-boxdenken en fantaseren. Ook ontwikkelen ze hun gespreksvaardigheden en worden de overige taaldomeinen gestimuleerd.
Wat ik zo fijn vind aan dit materiaal is dat je het op zoveel verschillende manieren kan gebruiken:
1. Denkdobbelvragen
Dit spel is heel erg leuk om met een klein groepje kinderen te spelen. In de rode wolk worden de hulpwerkwoorden: kunnen, mogen, moeten en willen ingevuld. In de blauwe wolk worden zelfstandig naamwoorden geschreven. In de groene wolk komen tijd- of plaatsbepalingen, denk aan ‘altijd’ of ‘nergens’. Ten slotte worden in de gele wolk werkwoorden geschreven.
In elke wolk komt een pion. Met de dobbelsteen wordt gedobbeld. Zo ontstaan er vragen als:
- Kunnen bomen in de lucht fietsen?
- Mogen olifanten in de bioscoop rennen?
Uiteraard wordt er bij dit spel veel gelachen, maar dit soort vragen bieden wel een goede oefening in het redeneren. Ook al lijken sommige vragen heel gek en wellicht wat onrealistisch. Als gespreksleider kan je het gesprek sturen door er dieper op ingaan. Zeker met kinderen in de bovenbouw is het interessant om hierbij de doorvraagkaarten te gebruiken. Hierdoor krijgt het gesprek ook wat meer diepgang.
Op de kaarten staan vragen als:
- Kan je een voorbeeld geven?
- Hoe weten we of dat waar is?
- Bestaat daar een regel voor?
- Is dat altijd al zo geweest?
2. Denkdobbelverhalen
De kinderen in mijn klas vinden het best lastig om zelf creatieve verhalen te bedenken. Door gebruik te maken van denkdobbelverhalen wordt de fantasie echt geprikkeld. In de rode wolk schrijven de kinderen hoofdpersonen. In de blauwe wolk worden werkwoorden geschreven. In de groene wolk komen plaatsbepalingen en in de gele wolk zelfstandig naamwoorden.
De kinderen dobbelen om de pionnen te verplaatsen. De woorden waarop de pionnen terecht komen, moeten worden gebruikt om een verhaal te verzinnen. Het helpt de kinderen echt bij het schrijven van een verhaal. De resultaten zijn verbluffend grappig en goed bedacht. Ook voor taalzwakke kinderen geven de woorden veel houvast bij het schrijven van een verhaal.
3. Denkdobbelgedichten
Het spel is ook heel leuk om te gebruiken tijdens het maken van gedichtjes. Laat de kinderen voor de rode, blauwe en groene wolk een woordsoort of categorie bedenken. Bijvoorbeeld kleuren, dieren, gevoelens. In de gele wolk komen werkwoorden die allemaal op elkaar rijmen.
Door te dobbelen krijgen de kinderen zinnen die ze moeten verwerken tot een gedichtje. Op deze wijze leren de kinderen oefenen met het maken van gedichten. Het is een mooie opstap naar het zelf bedenken van regels en rijmwoorden.
Mijn mening
Ik vind het echt heel leuk materiaal, zeker omdat je het op zoveel verschillende manieren kan gebruiken. In de handleiding en op de website worden allerlei suggesties gegeven. Zo kan je het spel bijvoorbeeld ook gebruiken om toneelstukjes bij drama te bedenken. Super tof!
Mijn collega heeft de spelvorm ‘denkdobbelvragen’ ook in de plusklas gebruikt en ook daar waren de kinderen enthousiast. Onze ervaring is wel dat door gebruik te maken van een volwassene als gespreksleider het gesprek pas echt diepgang krijgt. Zeker wanneer de kinderen het spel voor de eerste keer spelen.
Kortom: wil je op een laagdrempelige en eenvoudige manier aan de slag met filosofie? Wil je een spel dat je voor meerdere vakken en voor meerdere groepen kan gebruiken, dan is het spel Denkdobbelen echt geschikt!
Meer informatie?
Het spel kost 24,95 en is te koop op filosofiejuf.nl.
