De digitalisering neemt snel toe; jonge kinderen hebben vaak al ervaring met tablets en andere digitale apparaten. Hoe speel je hier in het onderwijs op in? Voor de opleiding Jonge Kind Specialist op de Marnix Academie ben ik samen met mijn leerteam een onderzoek gaan doen naar ICT met kleuters.

Onze onderzoeksvraag was: Hoe kan je als leerkracht ICT doelgericht inzetten bij kleuters a.d.h.v. de 21e-eeuwse vaardigheden? In een serie blogs vertel ik je hier meer over.

In deze eerste blog vertel ik je over wat de meerwaarde (of juist niet) is van ICT-middelen in de klas en welke middelen geschikt zijn voor de kleuters.

Wat is juist wel of niet de meerwaarde van ICT-middelen in de klas?
Het feit dat scholen meebewegen met ontwikkelingen in de maatschappij, in dit geval digitale ontwikkelingen, lijkt op zichzelf weinig problematisch. In het dagelijks leven maken leerlingen, over het algemeen, al veelvuldig gebruik van de computer en social media; het gebruik van die middelen op school werkt voor hen dan mogelijk ook motiverend (Veen, 2012).

Het probleem is veelal de visieloze wijze waarop social media wordt ingezet. Het is vaak onduidelijk met welk doel het wordt ingezet en welke bijdrage dit gebruik aan de leer- en ontwikkelingsprocessen van kinderen kan leveren.

Het is van belang vooraf je onderwijsdoelen te bepalen. Stel jezelf de vraag wat je bereikt met de middelen die je nu inzet en wat digitale middelen vervolgens toe kunnen voegen.

Het is belangrijk op te merken dat de computer niet zaligmakend is. Net als andere leermiddelen in het onderwijs aan jonge kinderen vormt educatieve software een deel van het grote geheel.

Maar wel een deel met een aangetoonde meerwaarde voor de onderbouw; kleuters kunnen er heel wat van leren (Segers & Mommers, 2004), zoals cijfers, letters en vormen. Zo kunnen kleuters door middel van ICT bepaalde strategieën aanleren en inoefenen.

Dit alles neemt niet weg dat de computer binnen het onderwijs didactisch goed kan worden ingezet, maar het is slechts een middel naast andere, geen doel.

Lees ook: ICT-middelen bij kleuters; hoe kan je differentiëren? 

Welke ICT-middelen zijn geschikt voor het kleuteronderwijs?
De volgende ICT-middelen kunnen ingezet worden in het kleuteronderwijs:

Het digibord
Met het digibord zijn verschillende lessen of activiteiten aan te bieden. Dit kan via Gynzy of via Prowise. Ook kunnen er spellen gespeeld worden via andere websites zoals meestersander.nl.

De iPad of tablet
Via de iPad of tablet kunnen de kinderen met verschillende apps werken aan de doelen. Denk aan apps als Letterschool, voor het oefenen van de schrijfwijze van letters en Inigma waarmee de kinderen QR-codes kunnen scannen om zo online opdrachten uit te voeren. Ook kunnen er met de iPad of tablet doelgericht foto’s gemaakt worden.

De computer
Het fijne aan het werken met de computer, naast de iPad/tablet en het digibord is dat de kinderen aan de software van bepaalde methodes kunnen werken. Wanneer je als school werkt met de methode ‘Schatkist’ bijvoorbeeld, hoort hier aanvullend materiaal bij via de computer. Dit kan niet gespeeld worden via de iPad of tablet, maar wel met de computer.

Ook kan de computer ingezet worden voor het natypen van woordjes in een bepaald thema of bij het schrijven van een brief. De kleuters in mijn klas gebruikten de computer tijdens het thema tandarts voor het maken van afspraken bij de assistente.

iBlocks
Met iBlocks leren de kinderen klanken koppelen aan leestekens en deze in de juiste volgorde te leggen. De kinderen horen het woord en zoeken vervolgens de letters van dat woord en leggen deze in de goede volgorde, van links naar rechts, in het apparaat. Het apparaat geeft aan of het woord goed of fout is met geluid en met lichtjes.

Digitale camera
De digitale camera kan op verschillende manieren worden ingezet. Zo kan het gebruikt worden bij een speurtocht (maak foto’s van …. ) of tijdens opdrachten binnen de school.

CD-speler
Deze kan ook ingezet worden met bepaalde activiteiten in een luisterhoek. Gebruik bijvoorbeeld een CD met muziek waarbij kinderen opdrachten krijgen. Ook zijn er methodes die spelactiviteiten op een CD leveren. Zo heeft Schatkist bij elk thema een CD-rom met daarop twee activiteiten die passen bij het thema.

Veelal wordt er gedacht aan werken op het platte vlak als een tablet of digibord (Jong, 2017). Maar ook fysieke instrumenten als een Bee-bot of Osmo kunnen worden ingezet om ICT en zintuigelijk leren bij kleuters te optimaliseren.

Bee-Bot of Osmo
De Bee-Bot is een robotje, waarop je op zijn rug commando’s kunt typen. je kunt door middel van toetsen dus programmeren langs welke parcours hij moet gaan lopen. De opdrachten kun je zo moeilijk maken als de kinderen aankunnen.

Het spel Osmo is een aanvulling voor het gebruik van de iPad in de klas.
De motorische ontwikkeling, het creatieve denken, de reken- en telvaardigheden en het fonemische bewustzijn worden geoefend.

Met verschillende levels en punten die gescoord kunnen worden, en auditieve feedback in de vorm van bijv. applaus, stimuleert het spel de kinderen enorm.

Op zoek naar nog meer ideeën? Hier vind je een lijst met meer digitale leermiddelen voor kleuters.

In een volgende blog wil ik je graag vertellen hoe je de 21e-eeuwse vaardigheden hieraan kan koppelen en wat dit verwacht van de vaardigheden van de leerkracht en het klassenmanagement.

Foto’s Shutterstock door Syda Productions.

BewarenBewarenBewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren