Voor een leerkracht is de stem het belangrijkste instrument om het beroep uit te oefenen. Zonder stem kan een leerkracht zijn of haar beroep niet uitvoeren. Wanneer een leerkracht stemklachten heeft kan het plezier in het werk een stuk minder worden, omdat het spreken bijvoorbeeld zoveel energie kost. In deze blog een aantal stemtips voor leerkrachten.

Wist je dat 55% van de leerkrachten een periode kent met stemproblemen? Wanneer spreken je beroep is, is het dus van belang dat je de stem goed onderhoudt. Maar hoe doe je dat?

Tip 1
Zorg ervoor dat je veel drinkt. Denk dan vooral aan water of bijvoorbeeld groene thee. Zorg voor een flesje water of een thermoskan met thee op je bureau. Koffie en gewone thee drogen uit. Probeer koffie en gewone thee dus zoveel mogelijk te vermijden.

Tip 2
Als leerkracht moet je veel spreken. Probeer toch in je indeling van de dag er rekening mee te houden dat je niet een lange periode instructie geeft aan de gehele groep. Probeer deze instructies telkens af te wisselen met andere werkvormen zoals zelfstandig werken of instructie in kleinere groepen. Zo geeft je de stem even rust, want spreken voor een groep is topsport!

Tip 3
Daarnaast is het belangrijk dat ook de ruimte waarin je lesgeeft van optimale kwaliteit is. Je kunt hierbij denken aan de akoestiek, maar ook of de ruimte goed verlucht is.

Tip 4
Bedenk ook dat spanning door bijvoorbeeld een hoge werkdruk of een moeilijke klas invloed kan hebben op de stem. Emoties kunnen leiden tot fysieke klachten, dus ook tot stemklachten.

Bedenk dat er veel spreekwoorden zijn waarbij spanning en het keelgebied gekoppeld zijn zoals “Een brok in de keel hebben”. Zoek hier samen met het team een oplossing voor.

Voorbeelden n.a.v. video opnames
Wanneer wij opnames bekijken die leerkrachten hebben gemaakt zien wij vaak een aantal zaken die eenvoudig aangepast kunnen worden. Een aantal voorbeelden:

• Spreek richting de klas en niet richting het (digi)bord.
• Wanneer de klas rumoerig is probeer er dan niet bovenuit te komen, maar maak afspraken met de leerlingen welk signaal je geeft wanneer zij moeten luisteren. Bijvoorbeeld in de handen klappen.
• Spreek niet te lang door op een adem wanneer je een instructie geeft. Wanneer je gebruik maakt van kortere zinnen heeft dit als bijkomend voordeel dat de leerlingen je waarschijnlijk ook beter begrijpen.
• Zorg voor een ontspannen en correcte lichaamshouding.
• Spreek rustig en duidelijk. Hoe duidelijker je articuleert, hoe minder je de stem hoeft te belasten. Vaak zien we dat wanneer mensen binnensmonds spreken zij dit proberen te compenseren door het volume te verhogen. Juist het verhogen van dit volume zorgt vaak voor meer gespannen stemgeving.

Blijf niet te lang doorlopen en vraag advies!
Natuurlijk is elke situatie en elk stemprobleem weer anders. Heb je last van stemklachten zoals heesheid, stemverlies, een brok in de keel of een overslaande stem? Blijf er niet (te lang) mee lopen. (Te) lang met klachten doorlopen kan ervoor zorgen dat je je ziek moet melden omdat je het beroep niet kunt uitoefenen of minder werk plezier ervaart.

Hoe eerder je dus stappen onderneemt en de verkeerde stemgewoonten afleert, hoe eerder je de stemkwaliteit kunt verbeteren. Een logopedist kan je helpen, adviseren en een plan op maat maken.
Op onze website vind je twee folders van de NVLF met meer informatie over de stem.

Succes!

Groeten Chantal
Logomedia Logopediepraktijk Dordrecht

Zere keel foto door Darkbird/Shutterstock