Na vier jaar groep 3 weet ik heel goed hoe de ontwikkeling van het leren lezen verloopt. Elk jaar geven we op de informatieavond de ouders een aantal tips mee. Wat is belangrijk voor de ouder van een groep 3 kind om te weten?

In deze blog deel ik een aantal van mijn tips.

1. Letters en klanken
We leggen uit dat we in groep 3 leren lezen met de klanken. We leren namelijk ook de ou, aa, sch of ng. Dit zijn geen letters uit het alfabet, maar klanken.

We drukken ouders op het hart om de uitspraak van de klanken goed te hanteren. We spreken de klanken niet uit als hoofdletters in het alfabet, maar als ah, bu of mm. Uitzonderingen zijn de c en x.

Het is van belang dat de kinderen de klanken op de goede manier uitspreken. In groep 2 kennen veel kinderen al een aantal letters. Ouders moeten dus zo snel mogelijk op de hoogte worden gesteld.

We merken dat het lezen moeizamer gaat als kinderen al een hoop klanken kennen, maar ze uitspreken als hoofdletters. Het woord ram verandert dan ineens in raam, omdat ze de a als een aa uitspreken. En wanneer het woord rik als er – ie – kaa wordt gelezen zullen ze er minder snel rik van maken.

Mijn ervaring is dat hierdoor ook kinderen op spelling uitvallen. In plaats van boom schrijven ze bijvoorbeeld bom. Ze noemen de o dan een oo.

2. Leren lezen is intensief
Bij heel veel kinderen gaat het lezen redelijk vanzelf. In principe kan ook iedereen leren lezen, maar sommige kinderen hebben net wat meer tijd nodig dan de ander. Dit betekent niet gelijk dat een kind dyslexie heeft. Dit kan trouwens in groep 3/4 nog niet eens worden vastgesteld.

Het leren lezen vraagt veel van de kinderen. Elke dag oefenen in het leesboek, rijtjesboek en werkboek. Het is dan heerlijk als er thuis ook nog veel wordt voorgelezen. De meeste kinderen kunnen hier echt van genieten en ze komen in aanraking met verschillende soorten verhalen. Het kan kinderen ook nog meer stimuleren om zelf te kunnen lezen.

Lezen wordt pas leuk als je het kan. In het begin zijn het veel simpele woordjes en teksten met weinig inhoud. Kinderen hebben wanneer ze in groep 3 komen een enorme leeshonger; ze zijn echt gemotiveerd om het lezen onder de knie te krijgen. Hier moeten we als leerkrachten en ouders gebruik van maken.

Door veel te oefenen (ook thuis) komt het automatiseringsproces van de klanken sneller op gang. Rond de kerstvakantie moeten de kinderen een leesboek voor beginnende lezers kunnen lezen.

Het thuis oefenen van het lezen hoeft niet langer te duren dan 15 minuten per dag. Ik schreef er eerder een blog over hoe je als ouder je kind kan helpen met het lezen. Het is heel belangrijk dat je het wel leuk en ontspannen houdt.

3. Hakken en plakken of zingend lezen
Er worden vanuit de leesmethodes verschillende wijzes aangeboden om het leren lezen te oefenen. Elke school doet dit dus weer op een andere manier. De bekendste methodes zijn het hakken/plakken en het zingend lezen.

Elke beginnende lezer begint met het hakken en plakken van de woorden. In de eerste maanden zijn dit altijd mkm-woorden. Dit staat voor medeklinker-klinker-medeklinker, bijvoorbeeld een woord als tak of sik.

Sommige leerkrachten gebruiken alleen het hakken en plakken. Een woord wordt dan gelezen als tt-ah-kk = tak. Tussen elke klank komt even een pauze. De methode zingend lezen wordt ook steeds vaker gebruikt.

Een groot voordeel is dat het automatiseren en lezen van woorden sneller op gang komt. De klanken worden dan zingend zonder pauze uitgesproken. De klanken worden lang aangehouden, dus ttttahhhhkkkkk.

Rond de kerstvakantie kunnen de meeste kinderen mkm-woorden zonder hakken/plakken lezen. Ze zien het woord en kunnen het in een keer lezen. Er zijn kinderen die te lang blijven hangen in het hakken/plakken.

Ze hebben dit zichzelf zo aangewend en doen het automatisch. Het is dan goed om het kind er steeds aan te herinneren om het woord gelijk zonder hakken/plakken te zeggen.

4. De vakantiedip
Veel leerkrachten waarschuwen ouders en kinderen voor de bekende zomer leesdip. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het leesniveau stil staat of zelfs terugzakt bij kinderen die in de vakantie niet lezen.

Kinderen die wel veel in de vakantie blijven lezen kunnen juist een hoger leesniveau hebben als het nieuwe schooljaar start. Een terugval kan zich ook heel goed na de meivakantie of kerstvakantie ontwikkelen wanneer er thuis te weinig wordt gelezen.

Het is dus van belang om ook in de vakantie elke dag even met lezen bezig te zijn. Dit kan trouwens heel spelenderwijs door kinderen een recept te laten maken, informatie over het vakantieland op te laten zoeken of een vakantiedagboek bij te laten houden. Ik schreef een blog met leuke tips en suggesties om de vakantiedip tegen te gaan.

5. Zorg voor boeken op het juiste niveau
Wanneer kinderen leren lezen (maar ook in de jaren erna) is het belangrijk dat de kinderen wel genoeg keuze uit boeken hebben. Veel ouders hebben best boeken thuis, maar deze zijn of verouderd of veel te lastig voor een zesjarige.

Mijn tip is dan ook om elke twee of drie weken naar de bibliotheek te gaan om daar boeken op het juiste niveau te lenen. In bijna elke bibliotheek kunnen kinderen tot 18 jaar gratis boeken lenen. De bibliotheekmedewerkers zijn ook meestal bereid om te helpen met het selecteren van geschikte boeken.

Ik hoor ook weleens van kinderen dat ze elke vakantie een nieuw boek in de boekenwinkel mogen uitkiezen. Een mooi en leerzaam cadeau!

Wanneer je dit als ouder leest dan hoop ik dat je wat aan bovenstaande tips hebt. Belangrijk om te onthouden is dat de leesontwikkeling bij elk kind anders verloopt. Geniet samen met je kind van de nieuwe wereld die opeens opengaat! Lees je dit als leerkracht en heb je nog meer tips? Laat dan gerust een reactie achter.

BewarenBewaren