Je bekijkt nu Bookish play: eerste stap van een grote reis

Bookish play: eerste stap van een grote reis

“Wat als ik je vertel dat ieder boek een deur is naar een magische wereld vol avonturen?” zei mijn moeder op een dag tegen mij, op een hele samenzweerderige manier. Ik was toen vier jaar en we zaten samen aan de keukentafel te knutselen.

“Ik houd wel van avonturen!” zei ik enthousiast. “Nou, zei mijn moeder, dan moeten we maar beginnen met leren lezen”. De volgende dag kreeg ik mijn allereerste ABC-boekje. En zo begon de grootste avontuur van mijn leven – een reis door verschillende boekenwerelden.

Nu is mijn eigen zoontje al vier, en natuurlijk wil ik hem ook op dit geweldige avontuur mee nemen. Wat mijn moeder toen tegen mij zei, vertelde ik hem ook. Maar mijn zoontje is nog helemaal niet aan lezen toe.

Ik vind het prima, want ik wil eerst dat hij de liefde voor de boeken ontwikkelt en plezier daarin leert te hebben. Ik wil hem eerst laten zien, dat ieder boek veel en veel meer is dan een kwartiertje (voor)lezen, het is een hele wereld, waar alles mogelijk is en waar je eigen fantasie de enige grens is die er bestaat.

Maar… kleine kinderen zijn gemaakt om te spelen en dat relatief lang stil zitten om naar een boek  te luisteren – dat vraagt wel wat. Ze moeten dus goed gemotiveerd blijven. Maar wat als die plaatjes in het prentenboek niet interessant genoeg zijn? Wat als verhaal net iets te lang duurt? Wat als een kind het moraal van een verhaal niet helemaal begrijpt? Dan kan zogenaamde “bookish play” je heel goed helpen!

Wat is bookish play?
“Bookish play” of “book-based playing” – het is namelijk gewoon een boek gerelateerd spel, een activiteit, die bij een boek aansluit. Deze activiteiten zijn te vergelijken met verteltafels of verteltassen van de basisschool.

Maar bij bookish play zet je meer nadruk op het spelen zelf, op het speelplezier. De bedoeling is het boek interessant en toegankelijk voor een kind maken. En de rest (bijvoorbeeld een gelegenheid om de motorische – of cognitieve ontwikkeling te stimuleren) is een leuke bonus, maar niet het hoofddoel.

Ik denk dat heel veel ouders en leerkrachten al onbewust zoiets doen. Soms heb je boeken die zelf daarom “vragen”: denk bij voorbeeld aan de boeken met een vingerpoppetje:

Of de boeken met een knuffel erbij:

Of bijvoorbeeld boeken met een magneetjes set:

Maar wat als een boek zonder meegeleverd spelletje wordt verkocht? Dan verzin je het gewoon zelf! Zo sluit het spel nog beter aan bij de interesses of behoeftes van een kind.

Hoe creëer je een “bookish play”?
De mogelijkheden zijn eindeloos. Enige grens is weer alleen je eigen fantasie en ontwikkelingsniveau van een kind. Maar in het algemeen zijn er drie opties:

1. Je kan een verhaal volgen
Hiervoor heb je een boek nodig met bijbehorende vingerpoppetjes of knuffels. Je leest een verhaal voor en laat een kind het naspelen. Of je maakt een hele voorstelling TIJDENS het voorlezen.

Zo heb ik hier een hoofdpersonage van “Ik ben je mama niet” van Marianne Dubuc uit klei nagemaakt:

2. Je kan een verhaal uitbreiden
Wat gebeurde er daarna of daarvoor in het verhaal? Bijvoorbeeld bij een boek over bouwen en de bouwplaats heb ik een “sloopactiviteit” bedacht. Tja, voordat je nieuwe gebouwen kan bouwen moet je soms wel plaats maken door de oude gebouwen eerst te gaan slopen.


3. Je kan het verhaal veranderen 

Laat een kind zijn fantasie gebruiken: wat kon anders gaan? Wat als…? We hebben bijvoorbeeld “Prulletje vindt een zijden ei” van Thea Dubbelaar gelezen.

Het gaat over een klein eendje Prulletje, die een cocon van een zijdevlinder heeft gevonden en zich afvraagt van wie dit eitje zou kunnen zijn. Daar heb ik dus het volgende bij bedacht: “Nou, zei ik tegen mijn zoontje, er is iets ergs gebeurd…

Prulletje was zijn bijzondere zijden ei tussen de heleboel andere gewone eitjes kwijt. Zullen we hem even helpen zoeken?” En ik gaf hem een mandje met heleboel papieren “eitjes” en een zaklampje.

Conclusie
Kortom, het doel van “bookish play” is een boek levendiger maken en kleine kinderen het verhaal laten “tasten”.  We moeten proberen om ieder boek als een klein avontuur te laten ervaren en hun een gelegenheid geven om met het boek te “spelen”.  Want spel bij jonge kinderen is de sleutel tot talloze mogelijkheden.

“Wat als ik je vertel dat ieder boek een deur is naar de magische wereld vol avonturen?” – zeg ik tegen mijn zoontje. “Ja, zegt hij, zullen we dan samen boekje spelen?”

Zo noemt hij al dat voorlezen en “bookish play”. Nee, denk ik bij mezelf; de letters en leren lezen kan nog een jaartje wachten. In zijn wereld zijn boeken nog bedoeld om mee te spelen.

En dat is prima zo. Want elke grote reis begint met een eerste stap. En een reis naar de boekenwereld is de grootste en de mooiste reis die er bestaat!

Valentina Jacobs

Valentina Jacobs heeft Maatschappelijk werk en dienstverlening gestudeerd en vervolgens master Social Work behaald. Tijdens haar opleiding heeft ze onder andere ook in het speciaal onderwijs gewerkt en zo haar passie voor het werken met jonge kinderen ontdekt. Sinds 2012 woont ze in Nederland. Tegenwoordig blijft ze thuis bij haar 5-jarige zoontje en blogt over kinderboeken en "book-based playing".

Geef een reactie