Jeugdliteratuur en vertelde verhalen kunnen positief bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen, daarvan ben ik overtuigd. Ik was daarom blij verrast toen ik afgelopen voorjaar hoorde dat de pabo van de Hogeschool Leiden een minor wilde starten rondom vertellen en jeugdliteratuur, zodat ook aankomende leerkrachten kennis kunnen maken met de kracht van verhalen. De minor voor vierdejaars studenten is op 1 september daadwerkelijk van start gegaan. Ik sprak initiatiefneemster Marja van den Hurk – docent taalonderwijs en verhalen vertellen – om er meer over te weten te komen.

Van verhalen groei je
Tijdens de lessen Nederlands op de pabo besteedt Marja (uiteraard) altijd aandacht aan jeugdliteratuur, maar daarnaast is ze zowel op haar werk als in haar vrije tijd een enthousiast verhalenverteller. Het hoeft geen betoog dat (voor)lezen en vertellen invloed hebben op geletterdheid en taalontwikkeling, maar verhalen “doen” ook iets met je: ze vormen je. Dat geldt voor basisschoolleerlingen, maar ook voor (aankomend) onderwijsgevenden. De minor die nu gestart is, was een droom van Marja die werkelijkheid is geworden en de titel lag voor haar voor de hand: Van verhalen groei je!

Een leerkracht die kan vertellen is een betere leraar
Verhalen kunnen op veel vlakken ingezet worden: bij het taalonderwijs, bij zaakvakken (geschiedenis!), bij levensbeschouwing en godsdienstonderwijs, bij sociaal-emotionele vorming. Praten over verhalen stimuleert de mondelinge taalvaardigheid en woordenschat. Vertelde verhalen voegen nog een extra dimensie toe. Een leerkracht die het verhaal vertelt, verbindt zich met het verhaal en komt daardoor geloofwaardiger over. Leerkrachten die kunnen vertellen, hebben meer contact met de leerlingen en kunnen improviseren. Dat maakt hen betere leraren.

Vertellen ondersteunt het onderwijs
Alhoewel er veel aandacht is voor de vertelvaardigheid van studenten, ligt de nadruk van de minor op het vertellen in dienst van het onderwijs. Deelnemers onderzoeken in de loop van de minor waar je verhalen in het curriculum kunt inzetten. Ze zoeken zelf 10 verhalen en vertellen die tijdens hun stage. Ze zoeken aansluitende werkvormen en proberen die in de praktijk uit.
In vakliteratuur bestuderen de studenten hoe vertellen kan bijdragen aan verschillende leerdoelen. De Vrije School pabo, die sinds 2013 deel uitmaakt van de pabo in Leiden, verzorgt voor de minorstudenten een workshop over de centrale rol van verhalen in het Vrije Schoolonderwijs. Tijdens de stage gaan de studenten aan de hand van een vragenlijst in gesprek met het team van de stageschool over de mogelijkheden van vertellen op school.

Tevens opleiding tot leescoördinator
Vertellen is slechts één poot van de minor. De andere poot is de opleiding tot leescoördinator. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een voor de pabo aangepaste versie van de cursus ‘Open Boek’, waarin de student leert hoe je leesplezier en leesvaardigheid kunt bevorderen, en daarmee ook de schoolprestaties. Wie de minor ‘Van verhalen groei je’ afrondt, krijgt automatisch het certificaat leescoördinator van de Stichting Lezen.

Enthousiast begin
Op 1 september is de minor van start gegaan met twaalf studenten. De eerste reacties zijn positief. Studenten zijn na de eerste bijeenkomsten gelijk in de praktijk aan de slag gegaan en vertellen over enthousiaste stagementoren en nieuwsgierige directieleden.
Volgend schooljaar gaat een volgende groep van start, wanneer zich minimaal tien studenten aanmelden. De minor staat ook open voor studenten van andere pabo’s. Op termijn komt er mogelijk een vergelijkbaar nascholingsaanbod voor leerkrachten.
Heb je interesse of wil je meer weten? Dan kun je contact opnemen met Marja van den Hurk van de pabo Hogeschool Leiden.