Wanneer ik met mensen over mijn website praat vragen ze wel eens waar ik de kennis en informatie vandaag haal. Ik vertel dan dat ik graag leer, kennis verzamel en heel veel lees. Ik heb een boekenkast vol onderwijsboeken en lees daarnaast diverse onderwijstijdschriften. Naast het onderwijs heb ik altijd al een bepaalde interesse voor psychologie gehad. Vooral sinds de opleiding Master SEN – gedragsspecialist ben ik meer van dit soort boeken gaan lezen.

Geen-onderwijsboeken
Misschien ben je ook wel een echte lezer en wil je meer weten over het gedrag van de mens of ontwikkeling. Er zijn ontzettend veel handboeken geschreven, denk bijvoorbeeld aan ‘Praktijkboek leerlingenzorg‘ of ‘Pedagogische adviezen voor speciale kinderen‘ Overigens hele interessante en goede boeken, maar…. dit zijn boeken die vooral voor de praktijk zijn geschreven. Er is een ‘probleem’ en we zoeken zo snel mogelijk de oplossing hiervoor. Deze handboeken kunnen hierbij helpen.

Gedrag begrijpen
Er zijn situaties waarbij ik ook gewoon aan het probleem wil werken. Maar soms voelt het teveel als symptoom bestrijding of ik wil juist meer weten waar het gedrag vandaan komt. Waarom gedraagt een kind met hechtingsproblemen zich op deze manier? En wie zegt dat deze interventie helpt of hoe komt het dan dat deze interventie dan werkt?

Door de oorzaak te snappen, door te weten hoe de hersenen functioneren of hoe de ontwikkeling verloopt ben ik beter in staat om het gedrag van een kind te begrijpen en kan ik hierop sneller anticiperen.

Een tikje eigenwijs
Als leerkracht hoef je dit natuurlijk niet perse te doen of te weten. Je bent geen deskundige of specialist op dit gebied, maar je moet vaak wel met de leer- of gedragsproblemen dealen. Mij helpt het om te weten waarom ik bepaalde handelingen moet doen. Ik houd ervan om vraagtekens bij interventies te zetten. Hierdoor blijf ik scherp en kan ik bewuster achter mijn keuzes staan. Ik pas hierdoor minder snel een interventie toe, omdat schrijver X of ambulant begeleider X dit zegt, ik doe het alleen wanneer ik begrijp waarom dit het beste is voor het kind. Misschien ben ik hierin wat eigenwijs. :-)

Wat zijn nou goede niet-onderwijsboeken?

Ik werk in de onderbouw en op deze leeftijd ontwikkelen de hersenen zich razendsnel. Gelukkig gaat deze ontwikkeling ook voornamelijk vanzelf. Een keerzijde van kennis hebben is namelijk dat je ook wel eens te hoge eisen aan jezelf gaat stellen of dat je vooral rationeel in plaats van op je gevoel handelt. ‘Stel dat ik dit gedrag niet op deze manier oplos dan kan er dit of dit gebeuren…’ Dit is bij mij ook wel wat toegenomen nadat ik onderstaand boek heb gelezen. Hier moet ik dus erg voor waken.

Het hele brein, het hele kind
Dit boek is voor mij echt een eye-opener geweest. In dit baanbrekende, praktische boek laten Daniel J. Siegel en Tina Payne Bryson zien hoe het kinderbrein zich ontwikkelt en hoe je inzichten uit de neuropsychologie kunt toepassen bij het opvoeden. De heldere uitleg, leeftijdsgerichte strategieën en illustraties helpen je daarbij. Zo kun je je kind leren beter om te gaan met zijn gevoelens en komt het lekkerder in zijn vel te zitten.

Door dit boek te lezen ben ik (storend) gedrag heel anders gaan zien. Ik ben mij er nu van bewust dat bepaald gedrag leeftijds gerelateerd is en dat je kinderen kunt helpen om hun gedrag te reguleren. Dit boek is gebaseerd op de wetenschap, maar het is totaal geen suffig of moeilijk boek om te lezen!

De jongen die opgroeide als hond
Heb je een kind met hechtingsproblemen in de klas dan moet je dit boek echt lezen. Het is geschreven door kinderpsychiater Bruce Perry die dagelijks getraumatiseerde kinderen helpt. Bevlogen en met compassie vertelt hij over kinderen zoals Laura, een vierjarig meisje met een groeiachterstand, dat meer baat had bij een grote dosis liefde dan bij speciale diëten; Connor, die als baby lange tijd aan een stuk alleen werd gelaten en die opbloeide door massage en muziektherapie, en Justin, de zesjarige jongen die opgroeide als hond, en die zijn taal- en ontwikkelingsachterstand verbazingwekkend snel inhaalde toen zijn hersenen op de juiste manier gestimuleerd werden.

Door zijn baanbrekende werk op het snijvlak van neurowetenschap en psychologie kan Bruce Perry als geen ander inzicht geven in wat er precies gebeurt in de hersenen als een kind al vroeg in het leven wordt blootgesteld aan traumatische ervaringen en welke, soms verrassende, methoden gebruikt kunnen worden om het kind te helpen opgroeien tot een volwassene die sterk in het leven staat.

Ik (k)en mijn ikken
Tijdens een module over communicatie heb ik dit boek gelezen. In het boek nodigen de auteurs je uit eens op een andere manier naar jezelf te kijken, en jezelf te beschouwen als een persoon die niet uit één maar uit een heleboel ikken bestaat. Je hebt verschillende kanten, delen of subpersonen die allemaal met andere ogen naar de wereld kijken. Ze houden er verschillende gewoonten op na en hebben andere gevoelens en gedachten.

Het is leuk om zo naar jezelf te kijken, en het biedt een aantal voordelen. Zo wordt het helder waarom sommige mensen je meteen aantrekken en andere juist niet. En het wordt makkelijker te begrijpen waarom je soms dingen doet, zelfs als dat niet is wat je wilt doen. Het boek was voor mij heel herkenbaar en gaf mij veel inzicht in mijn eigen gedrag.

Uiteraard ben ik nog lang niet uitgelezen of uitgeleerd. Dus kom maar op met jullie goede tips voor niet-onderwijs gerelateerde boeken!