Er is een kans dat jij als leerkracht te maken krijgt met pleegzorg. Door het boek ‘De zorg voor pleegkinderen‘ van Anne Maaskant en Anouk Reinders te lezen krijg je tips en adviezen vanuit de dagelijkse praktijk hoe je als leerkracht met pleegkinderen kunt omgaan.

In dit artikel kan je vooral lezen over de gevolgen van een uithuisplaatsing voor het kind.

Wat feiten op een rij
In 2011 hebben 20.000 kinderen voor korte of langere tijd gebruik gemaakt van pleegzorg. 36% van de kinderen zijn tussen de vier en twaalf jaar oud.

Pleegzorg is een vorm van jeugdzorg die bedoeld is voor kinderen uit gezinnen waarbij sprake is van zulke ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen, dat zij niet meer thuis kunnen wonen.

Deze kinderen kunnen (tijdelijk) worden opgevangen in een leefgroep of een behandelcentrum, maar bij voorkeur wordt eerst gezocht naar een pleeggezin omdat de ontwikkeling van een kind daar meestal gunstiger verloopt.

Pleegzorg
Er zijn in Nederland verschillende pleegzorgorganisaties. Als een kind uit huis wordt geplaatst zal de pleegzorginstantie een gezin voor het kind zoeken. Dit gezin wordt dan het pleeggezin. Ruim een derde van de pleegkinderen woont bij bekenden, zoals familie of vrienden.

Er zijn verschillende soorten pleegzorg, die allemaal een ander doel hebben. Bij pleegzorg als hulpverleningsvariant is het doel dat het kind weer thuis gaat wonen als de problemen (voldoende) zijn opgelost.

Bij pleegzorg als opvoedingsvariant wordt ervan uitgegaan dat het kind lange tijd of misschien wel nooit meer thuis kan wonen. Er is ook nog deeltijdpleegzorg, dan verblijft het kind een deel van de tijd in een pleeggezin.

Hechtingsproblemen
Pleegkinderen hebben vaak trauma’s opgelopen en spanningen meegemaakt. De band tussen het kind en de ouders is beschadigd geraakt en daardoor heeft het kind geleerd dat het niet zomaar op volwassenen kan vertrouwen.

Het zal zich dan ook niet makkelijk hechten aan de pleegouders en daardoor kunnen pleegouders moeilijkheden ervaren in de opvoeding van het pleegkind. Wanneer er sprake is geweest van verwaarlozing krijgt het kind niet het gevoel dat het de moeite waard is en hierdoor ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen.

Vaak lopen ook de sociale contacten met andere kinderen moeizaam. Het lukt ze niet om vaste vriendschappen te sluiten en om angst de baas te blijven, kan het kind dominant of claimend gedrag vertonen. Meer informatie over hechtingsproblemen vind je in hoofdstuk 2 van het boek. Het wordt hierin heel duidelijk en helder uitgelegd.

Lees ook mijn review over het boek ‘Hechtingsproblemen bij kinderen’.

Een uithuisplaatsing is ingrijpend
In het derde hoofdstuk worden de verschillende factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van een pleegkind besproken. Een uithuisplaatsing is voor een kind een ingrijpende gebeurtenis. Uit onderzoek blijkt dat hoe ouder het kind is bij plaatsing in een pleeggezin, hoe groter de kans op gedragsproblemen en hoe groter de kans dat het niet lukt in het pleeggezin.

Soms lukt het een kind in dezelfde buurt in een pleeggezin te plaatsen, maar als dat niet kan krijgt het niet alleen een andere ‘thuis’, maar verliest het ook zijn vertrouwde omgeving. Het moet afscheid nemen van al zijn vriendjes op school en uit de buurt.

Soms moet het ook afscheid nemen van broertjes/zusjes. Lang niet altijd worden alle kinderen tegelijkertijd uit huis geplaatst. Wanneer dit wel het geval is, is het lang niet altijd haalbaar om alle kinderen in hetzelfde pleeggezin te plaatsen.

Ook het verloop van een uithuisplaatsing kan traumatisch zijn. Soms brengen ouders het kind zelf naar de nieuwe verblijfplaats en er wordt dan op een ‘normale’ manier afscheid genomen. In andere gevallen zijn ouders het er helemaal niet mee eens en wordt het kind letterlijk door een hulpverlener of door de politie uit de armen van de ouders meegenomen.

En als er gewelddadig verzet van ouders wordt verwacht wordt het kind bijvoorbeeld midden op de dag opgehaald van school om vervolgens op een geheime plaats ondergebracht te worden en dit komt voor het kind ook als een totale verrassing.

Loyaliteitsproblemen
Pleegkinderen hebben vaak last van loyaliteitsproblemen. Het wil graag geaccepteerd worden door zijn pleegouders, zodat het mag blijven, maar het worstelt ook met gevoelens voor zijn biologische ouders.

Kinderen zijn vaak ontzettend boos, omdat ze zich door hun ouders in de steek voelen gelaten. Als het kind hiermee zit, maar er niet goed over kan praten, kan dit zich bijvoorbeeld uiten in piekeren, boze buien of lichamelijke klachten.

In deel 2 krijg je meer informatie over de rol van de leerkracht. Hoe ga je om met een pleegkind in de klas?

De zorg voor pleegkinderen
Schrijver: Anne Maaskant & Anouk Reinders
Uitgever: Lannoo Campus
Prijs: €22,99

Klik hier om het boek te kopen.

BewarenBewaren