Je bekijkt nu Het opstellen van een rouwprotocol

Het opstellen van een rouwprotocol

Als school kun je vroeg of laat te maken krijgen met een sterfgeval van een ouder of leerling. Het is dan belangrijk om een rouwprotocol klaar te hebben. Op deze manier kunnen er geen slordige fouten worden gemaakt.

Mariken Spuij beschrijft in haar boek ‘Rouw bij kinderen en jongeren‘ waar je allemaal aan moet denken. In deze blog wil ik graag een aantal punten uitlichten.

Een rouwprotocol
Volgens Spuij bevat een rouwprotocol stappenplannen voor verschillende scenario’s. Het is gedetailleerd en specifiek. Het zorgt er niet alleen voor wat de school moet doen, maar ook wie het gaat doen en hoe dat gebeurt.

Het voordeel van een gedetailleerd rouwprotocol is dat men zich kan richten op de opvang van leerlingen in plaats van de procedures.

Lees ook: kinderen die rouwen. Wat is normaal gedrag? 

Een kernteam met een coördinerende rol
Een eerst stap is het aanwijzen van medewerkers die samen het kernteam vormen. Denk aan een directielid, zorgbegeleider, leerkracht en eventueel een ouder.

Zij hebben een centrale rol in de communicatie, ondersteunen collega’s bij het begeleiden van leerlingen in deze periode, coördineren praktische en administratieve handelingen en organiseren nazorg voor leerlingen die daar behoefte aan lijken te hebben.

  1. Als er een overlijdensbericht komt is het belangrijk om te controleren of het bericht juist is. Daarna moet worden nagegaan of het nodig is om betrokkenen te informeren. Het kernteam besluit wie het slechte nieuws vertelt aan welke nabestaanden, dit is afhankelijk van de relatie van de overledene tot de nabestaanden.
  2. Vooraf is het ook belangrijk dat er nagedacht wordt waar de boodschap wordt overgebracht. In het lokaal of in een rustig kantoortje?
  3. Het heeft de voorkeur om het overlijden mondeling mee te delen . Om iedereen te bereiken is het daarnaast ook noodzakelijk om het schriftelijk te doen. Het is handig om al een aantal standaardbrieven in het protocol op te nemen. Hierin staat in ieder geval wat er is gebeurd, hoe de kinderen worden opgevangen en waar de ouders terecht kunnen voor informatie. In een tweede brief kan specifieke informatie over condoleren of de uitvaart gedeeld worden.

Het opstellen van een rouwprotocol

Het nieuws aan de klas vertellen
Het is belangrijk om ruimte te geven aan alle emoties. Benadruk dat het verlies voor iedereen iets anders betekent, dat iedereen andere gevoelens zal ervaren en ze op een andere manier zal uiten. Als het nieuws verteld is, is het belangrijk om voldoende rust in te bouwen zodat de boodschap kan doordringen.

In de periode na het overlijden is het belangrijk om ook de normale structuur van een schooldag aan te houden. Dit biedt de kinderen houvast en veiligheid. Als een medeleerling is overleden, zal er veel uitvoeriger bij het verlies worden stilgestaan dan bij een ouder.

Je kunt tijdens kringgesprekken en met verschillende werkvormen hier aandacht aan geven. Het is handig om in het rouwprotocol een bijlage met concrete tips en aanwijzingen voor het voeren van kringgesprekken en het toepassen van werkvormen toe te voegen. Je hebt verschillende prentenboeken die je hierbij kan gebruiken.

In de brochure De leegte in school vind je veel suggesties.

Contact met de familie van de overledene
Het kernteam coordineert in alle gevallen het contact met de familie. Bij het eerste gesprek is bij voorkeur een directielid aanwezig en iemand die het kind persoonlijk kent. Tijdens dit gesprek worden condoleances overgebracht en vooral geluisterd.

Spreek gelijk af wie er contact houdt en wanneer er weer contact is.  In een tweede gesprek kan gesproken worden of de school een bijdrage levert aan de uitvaart.

Meer informatie
Een rouwprotocol kan nooit alle antwoorden op alle vragen omvatten, maar door ze zoveel mogelijk al doordacht te hebben is het gemakkelijker om adequaat te reageren. Ik wil je zeker aanrader om als school het boek ‘Rouw bij kinderen en jongeren‘ aan te schaffen.

Dit boek biedt handreikingen om kinderen te begeleiden bij het rouwproces. Het boek heeft een logische volgorde maar de hoofdstukken kunnen ook los van elkaar gelezen worden. Het is in duidelijke taal geschreven en bevat veel praktische voorbeelden en concrete tips.

Wat mij betreft echt een onmisbaar boek wanneer je als school te maken krijgt met een verlies van een ouder, leerkracht of leerling. Vragen die aan bod komen zijn bijvoorbeeld:

  • Wat zijn normale reacties tijdens een rouwproces?
  • Hoe communiceer je over verlies met een kind?
  • Wat helpt een kind bij de verwerking van een verlies?
  • Wanneer schakel je professionele hulp in?

Rouw bij kinderen en jongeren
Schrijver: Mariken Spuij
Uitgever: Nieuwezijds
Prijs: € 24,95

Klik hier om het boek te bestellen.

Het rouwprotocol: omgaan met rouw op school

Linda Willemsen

Linda Willemsen is het gezicht achter klasvanjuflinda.nl en zet zich in voor spelenderwijs ontdekken en leren. Daarnaast houdt ze zich bezig met auteurswerk en zorgt sinds oktober 2018 met veel liefde voor haar babydochter.

Dit bericht heeft één reactie

  1. Bianca Krol

    Hoi Linda,

    Heel handig als jouw tips. Helaas heb ik hier ook al ervaring in als moeder en als juf. Vaker gaat dit ook gepaard met een ziekteproces vooraf.
    Ik ben op school nu een troostmandje aan het samenstellen voor kinderen en zieke ouders. Hebben jullie hier ook wat tips en boeken voor? Ik heb zelf wel wat ideeën zoals een zorgenvreter, en ik heb ook al wat boeken, maar veel boeken beperken zich tot een bepaalde ziekte waardoor het voor kinderen toch niet herkenbaar is wat geschreven wordt. Als ouder en leerkracht kun je dat wel aanpassen tijdens het voorlezen, maar dat vraagt wel wat van je. En dat gaat niet als het kind het zelf leest.

    Alvast bedankt voor de moeite,

    Groetjes Bianca Krol

Geef een reactie