Je bekijkt nu Technisch lezen zonder methode, hoe doe je dat?

Technisch lezen zonder methode, hoe doe je dat?

Bij ons in groep 3/4 neemt het lezen een hele belangrijke plaats in. Pas wanneer de kinderen goed technisch kunnen lezen zijn ze zelfredzaam. Daarnaast is dit een grote voorwaarde voor het begrijpend lezen.

In de klas besteden we dan ook veel aandacht aan het leesonderwijs, maar dit doen we in groep 4 zonder technisch leesmethode. In deze blog leg ik uit hoe dit kan.

Technisch lezen zonder methode, hoe doe je dat?

Leesonderwijs in groep 3/4

In de eerste helft van groep 3 (tot de kerstvakantie) zorgen we met behulp van de methode Lijn 3 ervoor dat alle kinderen de klanken kennen en zoveel mogelijk geautomatiseerd hebben. In de tweede helft van het jaar en in groep 4 zetten we in op vloeiend lezen.

De meeste scholen gebruiken voor het technisch lezen een methode waarbij de kinderen moeten race-lezen. Ook op internet staan allerlei woordenlijsten. Scholen gebruiken dit omdat ze de DMT omhoog willen schroeven.

Maar uit verschillende onderzoeken blijkt dat dit helemaal niet werkt. Natuurlijk kunnen de kinderen de geoefende woorden uiteindelijk sneller lezen, maar dit heeft geen effect op ongeoefende woorden, zoals de woorden tijdens de DMT.

Het kost onnodig veel tijd, het is saai en het levert te weinig op voor de leesontwikkeling. Daarom zetten wij in de klas in op tekst lezen, dit heeft namelijk wel effect.

Lezen met teksten

In de klas werken wij met leuke en aansprekende thema’s. De teksten die ik uitkies sluiten altijd aan bij de thema’s. Ze gaan bijvoorbeeld over piraten, de noordpool, Koningsdag en kunst. De kinderen ontvangen een nieuwe weektekst altijd met veel enthousiasme; de betrokkenheid is dan ook erg groot.

Elke dag laten we de kinderen ook stillezen, maar juist voor kinderen die E4 nog niet hebben gehaald is het hardop lezen ontzettend belangrijk.

Wat niet werkt is klassikaal een tekst lezen en de leerlingen beurten geven. De kinderen zijn dan niet betrokken bij de tekst. Wij zetten daarom in op koorlezen en duolezen. Hoe doen we dat?


Technisch lezen zonder methode, hoe doe je dat?

Onze werkwijze

Op donderdag krijgen de kinderen een nieuwe leestekst. De leestekst is meestal 1 A4 en wordt verzameld in een snelhechter die de kinderen in hun postvakje hebben liggen. Ik begin altijd met het voorlezen van de tekst. De kinderen lezen of luisteren mee.

Tijdens het voorlezen stop ik regelmatig om een vraag te stellen over de tekst, iets te verduidelijken of een woord uit te leggen.

De kinderen mogen mij ook onderbreken wanneer ze een woord niet begrijpen. Na het voorlezen praten we altijd nog zo’n 10 minuten door over de tekst. Eigen ervaringen worden gedeeld, soms laat ik een kort filmpje zien en bijzonderheden worden besproken.

Nadat de hele tekst duidelijk is lezen we de tekst in koor voor. Tenslotte gaan de kinderen in vaste tweetallen uiteen (ze mogen door de hele school zitten) en gaan de tekst in tweetallen lezen. De kinderen lezen de tekst twee keer (om de beurt een regel).

De volgende twee dagen lezen we de leestekst ook klassikaal en in duo’s. Op dinsdag en woensdag wordt de tekst alleen nog in duo’s gelezen. Op woensdag laat ik ook wel eens wat kinderen bij mij de tekst voorlezen om de vordering in de gaten te houden.

Sommige kinderen vinden het heel leuk om ook thuis de tekst te oefenen, deze geef ik dan mee.

Lees ook: opdrachten voor sterke lezers in groep 3. 

Hoe kom je aan geschikte leesteksten?

Aangezien wij niet gebruik maken van een methode verzorg ik zelf de leesteksten. Dit heeft natuurlijk voordelen. Een nadeel van methode-teksten is dat ze niet passen binnen het klassenthema en vaak verarmd taalgebruik bevatten.

Ze zijn meestal gebonden aan een AVI-niveau en er moeten specifieke woorden in de tekst terugkomen.

Door als leerkracht zelf teksten te zoeken kan je dit voorkomen. Het enige nadeel is dat het extra tijd kost. Ik heb al best wat ervaring met het schrijven van teksten en ben er nu zo’n kwartier mee bezig.

Ik bedenk bijna nooit de teksten zelf. De strekking haal ik altijd uit informatieboeken; uiteraard maak ik er zelf een logisch verhaal van. Het liefst gebruik ik een informatie- of leesboek waar ik meerdere leesteksten uit kan halen. De kinderen vinden het ook fijn als er een vervolg komt.

Voor groep 4 gebruikte ik bijvoorbeeld bij het thema Noordpool het informatieboek ‘Help, mijn iglo smelt‘. In dit boek gaat het over de tienjarige Jemery die vertelt over het dagelijkse leven op de Noordpool en wat de gevolgen zijn van de klimaatopwarming voor zijn omgeving.

Een onderwerp dat je misschien normaal niet zo snel met groep 4 zal bespreken. Het leuke is dat ik hier zo’n zes teksten uit heb gehaald en dat de kinderen het er zelfs nu nog over hebben.

Ook gebruik ik de boeken van Kijkdoos (hier kan je gemiddeld twee teksten uit halen) en Wille Wete. Meestal ga ik naar de bibliotheek voor een goed en geschikt informatieboek.

Technisch lezen zonder methode, hoe doe je dat?

Zijn de teksten dan niet veel te moeilijk? Aangezien de woorden al bekend zijn vanuit het thema gaat dit vaak prima. Juist door het herhaald lezen oefenen de kinderen de moeilijke woorden wel een stuk of 10 keer. Op een gegeven moment kennen de kinderen ook hele stukken uit hun hoofd.

Voor groep 3 let ik er wel op dat het niveau rond E3 ligt. Dit jaar heb ik de bekende wereldoriëntatie boekjes van Arend van Dam gebruikt, maar ook de leesboeken van juf Fiep zijn super leuk. De verhalen kort ik dan vaak wel wat in.

Hieronder wat voorbeelden:

Groep 3
Koningsdag (gebaseerd op Kijkdoos)
De schat van de zeeboef

Groep 4
Koningsdag (gebaseerd op Kijkdoos)
Piraten (gebaseerd op Wille Wete Piraten)

Het resultaat

Ik vind het echt een ontzettend effectieve manier van leesonderwijs. De kinderen genieten van de teksten en leren echt heel veel over een onderwerp.

Naast het technisch lezen werken we zo aan wereldoriëntatie, woordenschat, mondelinge taalontwikkeling en samenwerken. Het voordeel is dat we alle teksten over twee jaar opnieuw kunnen gebruiken.

Ook kan je heel gemakkelijk differentiëren. Op dit moment laat ik drie kinderen van groep 3 meedoen met groep 4, omdat zij al lezen op M4/E4.

Het werkt echt; tijdens de AVI-afname in januari las 75% van de groep 4 kinderen zelfs al E4 of hoger (gemiddeld E5), terwijl ze nog maar M4 hoefden te halen.

Wil je meer weten?

Wist je dat ik een e-cursus heb ontwikkeld rondom spelenderwijs en thematisch werken in de middenbouw? In deze e-cursus leer je hoe je een thema met betekenisvolle activiteiten (in combinatie met de methode) kunt opzetten. Denk aan lees-, schrijf- en rekenactiviteiten, maar ook het voeren van gesprekken, onderzoek doen en rollenspel. Ook het lezen van teksten (expertlezen) komt uitgebreid aan bod.

Ik ben benieuwd hoe jullie leesonderwijs in groep 3/4 eruit ziet. Laat het weten in een reactie hieronder.

BewarenBewaren

BewarenBewarenBewarenBewaren

BewarenBewaren

Linda Willemsen

Linda Willemsen is het gezicht achter klasvanjuflinda.nl en zet zich in voor spelenderwijs ontdekken en leren. Daarnaast houdt ze zich bezig met auteurswerk en zorgt sinds oktober 2018 met veel liefde voor haar babydochter.

Dit bericht heeft 16 reacties

  1. Jolien

    Dank voor deze informatie! Ik vind zelf het zoeken van de juiste teksten ook erg lastig. Wij werken volgens OGO en hebben zowel de taal- als lees- en begrijpend leesmethode losgelaten.
    Deel je meer van jouw gemaakte teksten?

    1. Virgilia de Graaff

      Wij werken sinds dit schooljaar ook zonder methode en maken gebruik van klassenteksten.nl en hebben veel informatieve boeken aangeschaft passend bij de thema’s via de uitgever arsscribendi.

  2. Marielle

    Graag wil onderstaande mail ontvangen

  3. Sylvia

    Hai Linda,
    Zijn de Wille Wete boeken al geschikt om zelf te lezen in groep 4 of nog te moeilijk?

    1. Ha Sylvia, ik gebruikte de Wille Wete boeken altijd voor de leesteksten in groep 4 dus ik zou het zeker doen.

    2. Elizabeth Riet

      Hoi Linda,
      Ik ben beginnend leerkracht in groep 3 en we werken ook zonder leesmethode. Zijn de teksten die je hebt gemaakt te koop? Ik voel me nog niet ervaren genoeg om teksten te schrijven. Groetjes Elizabeth

      1. Linda Willemsen

        Nee sorry, meestal baseer ik ze op bestaande teksten. Zolang je het doel in gedachten houdt, kan het bijna niet misgaan. ;-)

  4. Hettie Vrij

    Beste Linda, onze school werkt nu voor het derde jaar met List- lezen. Geen methode, maar lezen lezen en nog eens lezen. Bij de kleuters voorlezen, twee keer per dag. Net als jullie maakt alleen groep 3 gebruik van het letters aanleren van uit de methode. Er wordt gewerkt met op zachte toon (als een hommel, dus hommellezen) duo-lezen totdat zegoed kunnen stillezen. Geen teksten, maar gewoon boeken die ze zelf uitkiezen. List lezen is gebaseerd op onderzoeken. Google er maar s op. Werkt super!!

    1. Klopt, ik ken LIST lezen. Werkt inderdaad heel goed! Ik koos bewust voor teksten omdat deze bij het thema aansloten. Dus vooral informatieteksten en ik koppelde er ook gelijk woordenschat aan vast.

  5. Nicole

    Interessant stuk. De teksten van Nieuwsbegrip lijken me hier ook goed voor te gebruiken. Eigenlijk lijkt het wel een beetje op Ralfi-lezen…toch?
    Wat doe je met grote leesverschillen in de groep? Ik heb in mijn groep 4 kinderen die M3 pas beheersen, maar ook een grote groep die al E5 of hoger lezen (zelfs 1 op M7). Heb je dan verschillende niveaus aan teksten of toch iedereen hetzelfde?
    Ik laat de kinderen die nu E5 of hoger lezen na instructie en interactie van de leesles (we gebruiken Timboektoe) zelf aan de slag gaan met informatieboekjes.

    1. Arnyta Vlijm

      Dag nicole,

      Heb jij al reactie ontvangen op deze vraag?
      Deze vraag heb ik namelijk ook.

      Grote, Arnyta

      1. Linda Willemsen

        Hai, ik heb de vorige vraag gemist. Maar wat ik altijd deed was werken met twee teksten; een tekst voor groep 4 en een tekst voor groep 3. Sterke lezers uit groep 3 deden mee met groep 4. Kinderen die een hoogniveau hoger zaten dan groep 4 niveau hoefden niet mee te doen en lazen in hun eigen leesboek. Verder werkte ik niet met een makkelijker niveau voor de zwakke lezers. Stel dat een kind nog AVI start leest dan moet hij wel meedoen met M3. Wat ik dan deed is het ‘zwakke groepje’ begeleiden en een keer extra samenlezen. De rest van de klas las in tweetallen en af en toe riep ik iemand bij me om diegene te horen lezen.

  6. Wat een boeiend idee om zonder vaste methode te werken. Zelf de teksten uitzoeken of herschrijven houdt je als docent ook zelf bij de les ;-)

    1. Virgilia de Graaff

      Hi, wij zijn dit schooljaar begonnen met het leren lezen zonder methode in groep 3/4. Wij maken daarbij gebruik van de tekstenbank klassenteksten.nl, hier staan allerlei soorten teksten en boekentips passend bij de verschillende leesniveaus. Daarnaast hebben wij heel veel informatieve leesboeken aangeschaft op niveau van groep 3 en 4 via de uitgeverij arsscribendi. De kinderen zijn ontzettend enthousiast en betrokken. Ik ben op dit idee gekomen doordat ik jouw blog tegenkwam 2 jaar geleden, dus heel erg bedankt!

  7. Cindy De Borger

    Dag Linda,

    Ik vond het heel fijn om je post te lezen. Onze school werkt sinds 4 jaar ook zonder methode en we hebben de voorbije twee jaar hard geïnvesteerd in het aanschaffen van informatieve boeken voor de onderbouw. Ondertussen hebben we de hele collectie Willewete in onze schoolbieb en we hebben ook een aantal infoboeken van `Corona ` aangeschaft, voornamelijk over dieren. Wij werken eveneens thematisch en het valt me op dat kinderen vaak geen moeite hebben om boven hun behaalde AVI-niveau te lezen bij teksten die horen bij het thema of die aansluiten bij hun ervaringswereld. Toch vind ik het vaak nog een zoektocht om aantrekkelijke maar vooral taalrijke teksten te vinden voor groep 3-4. Ik heb dan ook zeker vraag naar meer tips voor aantrekkelijk leesmateriaal voor beginners!

Geef een reactie